5 złotych rad, gdy wykonujesz lek recepturowy

Przygotowywanie leków robionych to dla wielu farmaceutów smutny element aptecznej codzienności. Postanowiliśmy to zmienić, dlatego przedstawiamy 5 złotych rad, które pozwolą m.in. usprawnić swoją pracę w pokoju recepturowym, nauczyć się entuzjastycznie do niej podchodzić oraz ochronić się przed konsekwencjami wynikającymi z wydania leku z niezgodnością. Zaczynamy!
Opakowania na recepturze - jaki rozmiar wybrać? (fot. Shutterstock)
  1. Jak najszybciej określ dostępność wszystkich składników leku recepturowego

W momencie przyjmowania recepty na lek robiony, wygodnie jest od razu zweryfikować stany apteczne pod kątem dostępności odpowiedniej ilości substancji leczniczych, które umieszczone zostały na preskrypcji. W przypadku gdy dostępna w aptece ilość surowca nie będzie wystarczająca do wykonania recepty, polecamy od razu sprawdzić jego dostępność w hurtowniach i zamówić, tak by później, w natłoku innych obowiązków nie zapomnieć o tym.

Osobny artykuł: 10 błędów najczęściej popełnianych przy robieniu leków recepturowych

  1. Sprawdź receptę i przelicz dawki przed wejściem do pokoju recepturowego

Oprócz poprawnego wykonania leku, ważne jest również sprawdzenie otrzymanej od pacjenta recepty pod kątem formalnym. Należy w 100% upewnić się, że zawiera wszystkie wymagane dane osoby ordynującej lek, pacjenta oraz informacje dotyczące koniecznych do wykonania leku substancji i ich ilości. Ważnym elementem sprawdzania poprawności recepty jest skrupulatne przeliczenie dawek dla substancji użytych w preskrypcji. Takie działanie pozwoli nam upewnić się, że wykonywany preparat jest bezpieczny dla pacjenta oraz uchroni nas przed ewentualnymi nieprawidłowościami, które pojawić się mogą w procesie przygotowywania leku.

Zobacz też: Lek apteczny – definicja i zastosowanie w praktyce

  1. Przestrzegaj kolejności dodawania składników recepty

Chcąc przyspieszyć proces przygotowania leku recepturowego, zapominamy o zastosowaniu zasad dotyczących odpowiedniej kolejności dodawania i mieszania substancji. W wielu przypadkach takie zaniedbanie nie będzie miało większego wpływu na wygląd ostatecznej formy leku. Jednak istnieją receptury w przypadku których niezastosowanie się do wspomnianej zasady może doprowadzić do wystąpienia niezgodności i wymusić na nas powtórzenie całego procesu [1]. Dlatego przed przystąpieniem do przygotowywania leku polecamy rozdzielić substancje, np. na rozpuszczalne w wodzie i nierozpuszczalne, przemyśleć ewentualny dodatek związków zwiększających rozpuszczalność czy pamiętać o dodawaniu syropów, nalewek itp. na jednym z końcowych etapów sporządzania leku.

  1. Dokładnie sprawdzaj nazwy substancji, z których korzystasz

Skrupulatność i dokładność to jedne z cech, którymi opisuje się farmaceutów, a sama zasada wielokrotnego sprawdzania nazw dodawanych składników do leku recepturowego to jedno z tych praw, których nie powinno się nikomu powtarzać. Aby zmniejszyć ryzyko pomyłki, polecamy przygotować przed rozpoczęciem pracy surowce niezbędne do wykonania leku recepturowego. Dodatkowo zalecamy każdorazowo kontrolować nazwę substancji na opakowaniu, z którego korzystamy. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo i skuteczność wytworzonego leku recepturowego leżą w rękach farmaceuty odpowiedzialnego za jego wykonanie.

Sprawdź także: Niezgodności recepturowe

  1. Przed wydaniem leku postaraj się wizualnie ocenić jego wygląd

Niestety czasem mimo wysiłku włożonego w wykonanie preparatu, może okazać się, że pomiędzy zastosowanymi składnikami zachodzi niezgodność, której efektem jest m.in. rozwarstwienie maści lub wytrącenie osadu w roztworze. W przypadku niektórych receptur wspomniane wcześniej wady pojawiają się po jakimś czasie od sporządzenia preparatu, dlatego niezwykle ważne jest dokonanie wizualnej kontroli jakości leku recepturowego przed wydaniem go pacjentowi. Wczesne wykrycie nieprawidłowości ochroni nas przed ewentualnymi konsekwencjami, które mogą być następstwem wydania leku o nieprawidłowym wyglądzie, konsystencji.

Osobny artykuł: 5 urządzeń ułatwiających wykonanie leków recepturowych

Literatura:

  1. R. A. Polskiego, „Protokół (raport) sporządzania leku recepturowego w oparciu o Farmakopeę Polską XI. – Aptekarz Polski”, http://www.aptekarzpolski.pl/2019/01/protokol-raport-sporzadzania-leku-recepturowego-w-oparciu-o-farmakopee-polska-xi-%ef%bb%bf/ (accessed May 24, 2020).
logo