Krótka historia preparatu

Balsam Szostakowskiego został odkryty w 1939 roku przez chemika Michaiła Szostakowskiego, który specjalizował się w związkach winylowych. Poszukując kolejnej żywicy polimerowej otrzymał eter poliwinylobutylowy. Badania prowadzone przez zespół profesora Szostakowskiego pokazały, że związek jest bezpieczny i sprawdza się w leczeniu i ochronie ran wojennych, a także odmrożeń i oparzeń. Stąd też w latach 40. XX wieku wprowadzono go do lecznictwa w Związku Radzieckim, a w Polsce zyskał popularność na przełomie 1964/1965 roku.

Skład i właściwości fizykochemiczne

Balsam Szostakowskiego znany jest również pod nazwami Polyvinox, Vinilinum i Vinylinum. Składa się z eteru poliwinylobutylowego rozpuszczonego w 96% alkoholu etylowym. Ma postać gęstej, lepkiej papki, dobrze przylegającej do skóry o złotawym kolorze i zapachu eterowo-spirytusowym.

Balsam Szostakowskiego – działanie i zastosowanie

Ze względu na swoje właściwości balsam tworzy warstwę izolującą na skórze, dzięki czemu chroni przed czynnikami drażniącymi, zmniejsza obrzęk i aktywuje ziarninowanie. Stosowany jest w pielęgnacji naskórka i skóry narażonych na długotrwały ucisk. Dodatkowo można go polecić w leczeniu ran, oparzeń, czyraków i żylaków odbytu.

Zaleca się stosowanie 2-3 razy dziennie w postaci opatrunków na gazie jałowej nałożonych na kilka godzin.

Dodatkowo preparat może być stosowany wewnętrznie w przypadku problemów żołądkowych, takich jak: refluks, zgaga, nadkwaśność, nieżyt żołądka oraz wrzody żołądka i dwunastnicy. Co istotne, jest trwały w środowisku układu pokarmowego, a dzięki dużej lepkości przylega do błon śluzowych w miejscu ubytku, tworząc opatrunek adhezyjny. Właściwości balsamu zapewniają środowisko niezbędne do odbudowy błony śluzowej.

Czytaj również: Maść z sukralfatem w leczeniu szczeliny odbytu

Balsam Szostakowskiego – bezpieczeństwo stosowania

Eter poliwinylobutylowy to związek o dużej masie cząsteczkowej, który nie wnika do komórek, przez co nie jest toksyczny. Nie wywołuje również reakcji alergicznych. Stosowany zewnętrznie działa na komórki, z którymi się styka – nie wchłania się do krwi i limfy. Po podaniu doustnym nie przenika do krwi, działając wyłącznie miejscowo na błony śluzowe przewodu pokarmowego. Jednakże jest przeciwwskazany do stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i matek karmiących.  

Balsam Szostakowskiego – preparaty

Na rynku farmaceutycznym dostępne są preparaty gotowe – wyroby medyczne do stosowania zewnętrznego i wewnętrznego. Do stosowania na skórę przeznaczone są: Avilin oraz Vinilinum (tuba lub płyn), natomiast do picia – Avilin Gastro.

W recepturze farmaceutycznej balsam Szostakowskiego wykorzystuje się do sporządzania maści, past oraz czopków w stężeniach od 20 do 25%.

Przykłady recept

Maść Szostakowskiego

Rp.

Neomycini sulfas                       2,0

Balsam Szostakowskiego        20,0

Lanolinum

Vaselinum flavum                    aa ad 100,0

M.f. ung.

Rp.

Balsam Szostakowskiego       25,0

Lanolinum                                 40,0

Vaselinum album                    ad 100,0

M.f. ung.

Rp.

Vinilini                                       20,0

Benzocaini                                 5,0

Lanolini                                     10,0

Oleogeli                                     ad 100,0

M.f. ung.

Sprawdź także: Balsam peruwiański – definicja, czym można go zastąpić

Bibliografia:

1. http://www.vinylinum.ru/en/about/history/
2. http://rozanski.li/2264/balsam-szostakowskiego-avilin-w-dawnej-i-wsplczesnej-medycynie-wzmianka-o-poczatkach-sulfonamidw-i-antybiotykw/
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Balsam_Szostakowskiego
4. Chmielak W. Ściąga z receptury. Wydanie IV, 2014.
5. https://www.aptekarzpolski.pl/receptura/leki-gotowe-stosowane-w-recepturze-aptecznej/3/