Dimetykon – właściwości substancji
Dimetykon 350 (Silol) to silikon, czyli polimer krzemoorganiczny. Jego szkielet składa się z atomów tlenu i krzemu, do których przyłączone są grupy organiczne. Im większa masa cząsteczkowa silikonu, tym większa jego lepkość. Dimetykon jest ciekłym silikonem, a do krzemu przyłączone są reszty metylowe. Ma on silne właściwości hydrofobowe i słabo miesza się z wodą. Jest trwały chemicznie i nie ulega procesom hydrolizy czy utleniania. Z parafiną płynną tworzy emulsję.
Ten olej silikonowy cechuje się niską lepkością i małym napięciem powierzchniowym. Jest to związek bezbarwny i bezwonny, a co więcej – fizjologicznie i farmakologicznie obojętny. Dodatkowo łatwo rozsmarowuje się go na skórze.
Jak działają silikony?
Dzięki swojej budowie chemicznej i właściwościom hydrofobowym, silikony tworzą na skórze film, który utrudnia przenikanie wody do głębszych warstw skóry. Ponadto zabezpieczają skórę przed nadmiernym parowaniem wody. Ta cecha sprawia, że dimetykon świetnie sprawdzi się jako składnik maści ochronnych, zapobiegających odparzeniom czy odleżynom. Działanie ochronne na błony śluzowe i skórę, a także właściwości okluzyjne, utrzymują się przez ok. 6h po aplikacji.
Silikony znalazły zastosowanie w produkcji opatrunków i żeli na blizny. Oprócz właściwości okluzyjnych, sprawiają, że w miejscu aplikacji dochodzi do zwiększenia temperatury skóry. Sprzyja to zwiększonej aktywności kolagenazy i w konsekwencji rozkładowi kolagenu.
Dimetykon używany jest także w szamponach i lotionach stosowanych w celu eliminacji wszawicy. Zastosowany na owłosioną skórę głowy, szczelnie otacza wszy i ich jaja, zaburzając gospodarkę pasożyta i powodując jego obumarcie.
Silol może być również stosowany doustnie – w formie kropli lub kapsułek. Wskazania do takiego stosowania to przede wszystkim wzdęcia i kolki niemowlęce. Znalazł także zastosowanie w przygotowaniu do badań diagnostycznych w obrębie brzucha – gastroskopii, kolonoskopii czy USG. Mechanizm działania przy stosowaniu doustnym opiera się na zmniejszaniu napięcia powierzchniowego pęcherzyków gazu, które są nagromadzone w przewodzie pokarmowym. Należy nadmienić, że jest to lek bardzo bezpieczny, ponieważ nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Jest też obojętny chemicznie i nie wchodzi w interakcje z innymi lekami czy pokarmem.
Czytaj także: Leki recepturowe stosowane na trudno gojące się rany
Przykłady recept z dimetykonem
Poniżej znajduje się kilka przykładów na leki recepturowe do użytku zewnętrznego.
Maść regenerująca przy oparzeniach lub odleżynach
Rp. | |
Vit. E sol. | 1,0 |
Dimethiconi | 2,0 |
Vit. A sol. | 4,0 |
Ung. Cholesteroli | ad 100,0 |
M.f. ung. |
Maść ochronna po oparzeniu
Rp. | |
Vit. E sol. | 1,0 |
Dimethiconi | 10,0 |
Aquae | |
Lanolini | |
Vaselini albae | aa ad 100,0 |
M.f. ung. |
Krople do nosa o działaniu przeciwgrzybiczym
Rp. | |
Clotrimazoli pulvis | 0,1 |
Dimethiconi | ad 10,0 |
M.f. guttae |
Dimetykon 350 może być stosowany w lekach recepturowych w stężeniu od 2% do nawet 100% – jak pokazano w ostatnim przykładzie, gdzie pełni funkcję vehiculum w kroplach do nosa. Takie krople nie będą podrażniały delikatnej śluzówki, a co więcej ich aplikacja nie będzie dla pacjenta nieprzyjemna.
Źródła:
- https://opieka.farm/sciezki/dimetikon-doustny-komu-i-jak-rekomendowac/ (dostęp z dnia 27.08.2022)
- https://receptura.edu.pl/dimetykon-350-dimeticonum/ (dostęp z dnia 27.08.2022)
- https://www.humblebeeandme.com/project/dimethicone-350/ (dostęp z dnia 27.08.2022)
- https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/polisiloksany-w-sluzbie-medycyny-i-farmacji/ (dostęp z dnia 27.08.2022)
- https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/receptura-okiem-praktyka-czesc-trzecia-lek-recepturowy-w-pielegnacji-i-terapii-skory-chorego-lezacego/ (dostęp z dnia 27.08.2022)
- https://akademiafagronu.pl/wp-content/uploads/bsk-pdf-manager/2021/03/Masci-i-Kremy-zawierajace-oleje-cz.II-Material-z-webinaru.pdf (dostęp z dnia 27.08.2022)