Gliceryna jako magistralny lek stosowany do oczu

Glicerol jest najprostszym i najtrwalszym alkoholem trójwodorotlenowym o chemicznej nazwie propan-1,2,3-triol. Dzięki swoim właściwościom ma szeroki zakres działania. Znajduje zastosowanie w przemyśle chemicznym, spożywczym i kosmetycznym. Gliceryna stosowana jest także w sektorze farmaceutycznym jako środek przeczyszczający, łagodząco na skórę oraz w lekach do oczu. Na tym ostatnim skupimy się w poniższym artykule.

Osobny artykuł: Roztwory glicerolowe w recepturze

Właściwości gliceryny

Gliceryna można spotkać również pod nazwą Glycerolum, Glycerolum 86%, Glycerinum, gliceryna. Otrzymywany jest w wyniku reakcji hydrolizy tłuszczy zwierzęcych i roślinnych z roztworami zasad lub uzyskiwany z propylenu. Nie wyróżnia się barwą, ani zapachem. Jest tłustą cieczą o słodkawym smaku i syropowatej konsystencji. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie oraz etanolu, ale nie miesza się z acetonem i olejami tłustymi.

W farmacji może pełnić funkcję: nośnika, rozpuszczalnika, substancji słodzącej lub zwiększającej trwałość, środka utrzymującego wilgoć, zwiększającego lepkość i obniżającego punkt zamarzania. Może być także składnikiem do produkcji podłoża do czopków, kapsułek lub otoczek tabletkowych.

Gliceryna – wykorzystanie w lekach do oczu

Glicerol w większości preparatów pełni rolę substancji pomocniczej, jako środek izotonizujący lub współrozpuszczalnik, ale wykazuje także bezpośrednie działanie. Jako substancję czynną wykorzystuje się go głównie ze względu na właściwości osmoprotekcyjne. Roztwór glicerolu można stosować miejscowo do oka lub doustnie. Jest także wykorzystywany w recepturze aptecznej. Glicerol znajduje zastosowanie w następujących przypadkach:

Zespół „suchego oka”

Gliceryna, dzięki swojej silnej zdolności wiązania się z wodą, ogranicza jej utratę z komórek, z którymi wchodzi w kontakt. Głównym problemem w zespole suchego oka jest hiperosmolarność filmu łzowego, który powoduje uszkodzenie nabłonka rogówki. Glicerol stosowany jako substancja czynna odpowiada za zapewnie nawilżenia, dzięki czemu powoduje łagodzenie uczucia suchości oczu i zapobiega dalszym podrażnieniom oraz stanom zapalnym.

Sprawdź także: Krople do oczu

Preparaty podaje się miejscowo do worka spojówkowego. Działanie gliceryny polega na wnikaniu w komórki nabłonkowe i przyciąganiu płynów do ich wnętrza. Efektem tego jest przywrócenie równowagi osmotycznej. Jako substancja czynna chroni przed stresem hipertonicznym i równoważy środowisko hipertoniczne na powierzchni oka. Pełni także funkcję natłuszczającą na powierzchni oka umożliwiając gładkie poruszanie się powiek po filmie łzowym.

Jaskra

W przypadku jaskry pierwotnej zamykającego się kąta w mechanizmie bloku źrenicznego podaje się doustnie 50% roztwór glicerolu w celu zmniejszenia objętości ciała szklistego. Prowadzi to do natychmiastowego spadku ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Obrzęk rogówki

Zaleca się stosowanie miejscowe preparatów z glicerolem w przypadku osmotycznego obrzęku i stanu przedobrzękowego rogówki. Tego typu środki wskazane są także do aplikacji w ramach pomocniczego postępowania w obrzęku rogówki występującego przy jaskrze. Roztwór gliceryny można stosować również miejscowo w celu zmniejszenia powierzchniowego obrzęku rogówki, by umożliwić przeprowadzenie badania oftalmoskopowego i gonioskopowego.

Receptura apteczna

Roztwór glicerolu wykorzystuje się również w recepturze aptecznej przy sporządzaniu kropli, które mają za zadanie zmniejszyć uwodnienie ciała szklistego i jego objętość oraz obrzęk rogówki. Jest on często wykorzystywaną substancją, ponieważ miesza się z wodą w każdym stosunku, co korzystnie wpływa na łatwość przygotowania preparatu.

Literatura: