Homeopatia a wyposażenie apteki

Homeopatia, a właściwie przygotowywanie recepturowych leków homeopatycznych, wymaga odpowiedniego pomieszczenia w aptece. Produkty lecznicze homeopatyczne wykonuje się w przeznaczonym do tego celu pomieszczeniu, nazwanym w odpowiednim rozporządzeniu izbą do sporządzania produktów homeopatycznych. Wchodzi ono w skład powierzchni podstawowej apteki. Nie jest to to samo pomieszczenie, w którym wykonuje się klasyczne leki recepturowe. Zasadniczo izba do sporządzania produktów homeopatycznych spełnia takie same warunki jak izba recepturowa. Przypomnijmy je sobie.

Czytaj również: Niezbędne wyposażenie receptury aptecznej

Izba do sporządzania produktów homeopatycznych musi:

• posiadać odpowiednie urządzenia wentylacyjne zapewniające minimum 2-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny;
• być wyposażona w aparaturę umożliwiającą sporządzanie produktów leczniczych homeopatycznych w określonych postaciach farmakopealnych, podlegającą okresowym przeglądom, konserwacji i kalibracji zgodnie z wymaganiami określonymi przez producenta lub w Farmakopei Polskiej lub Farmakopei Europejskiej, lub innych farmakopeach uznawanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz na podstawie analizy ryzyka;
• mieć wyposażenie do całodobowego monitorowania temperatury i wilgotności, mające świadectwo wzorcowania wydane przez akredytowane laboratorium wzorcujące oraz system umożliwiający odpowiednio zapis temperatury i wilgotności oraz powiadamianie o przekroczeniach w zakresie parametrów temperatury lub wilgotności;
• być utrzymana w czystości i wyposażona tak, aby eliminować nadmierne działanie promieni słonecznych, oraz posiadać urządzenia zapewniające spełnienie szczególnych warunków przechowywania określonych w Charakterystyce Produktu Leczniczego, w tym w zakresie temperatury i wilgotności powietrza.

Czytaj również: Homeopatia w recepturze aptecznej cz. 1

Surowce farmaceutyczne przeznaczone do sporządzenia produktów leczniczych homeopatycznych przechowuje się w pomieszczeniach przeznaczonych do sporządzania lub przechowywania produktów leczniczych, w opakowaniach fabrycznych lub naczyniach, odpowiadających ich właściwościom, opatrzonych czytelnym i trwałym napisem, w sposób zabezpieczający je przed szkodliwym wpływem światła, wilgoci oraz kurzu, a także przed przenikaniem do nich obcych zapachów – czyli dokładnie tak samo jak surowce do receptury klasycznej.

Jak sporządzić lek homeopatyczny?

Produkty lecznicze homeopatyczne sporządza się w aptece na podstawie recepty lub procedury homeopatycznej. Ta może być opisana w Farmakopei Polskiej lub Farmakopei Europejskiej, lub innych farmakopeach uznawanych w Państwach członkowskich Unii Europejskiej. Oto przykład recepty na produkt leczniczy homeopatyczny:

Jak wykonać powyższy lek? Można wykorzystać nalewkę pierwotną z Aconitum. Oznaczenie D4 mówi o tym, że mamy do czynienia z czterokrotnym rozcieńczeniem dziesiętnym (D z łacińskiego oznacza dziesięć). Zgodnie z zasadą potencjonowania leku po każdym rozcieńczeniu substancji płynnej dokonujemy dynamizacji poprzez wstrząsanie w odpowiedni sposób co najmniej 10-krotnie butelkę z zawartością. Tak więc w tym wypadku pobieramy 1 część nalewki pierwotnej, rozcieńczamy 9 częściami etanolu o właściwym stężeniu (charakterystycznym dla danego surowca wyjściowego) i dynamizujemy całość. W ten sposób otrzymujemy pierwsze rozcieńczenie dziesiętne (potencja D1). Następnie pobieramy z butelki z potencją D1 1 część, uzupełniamy etanolem o odpowiednim stężeniu do 10 części i znów dynamizujemy zawartość butelki. Te kroki powtarzamy do uzyskania końcowej potencji preparatu, czyli D4.

Opakowanie produktu leczniczego homeopatycznego jest oznaczone etykietą apteczną przymocowaną w sposób trwały. Zawiera ona te same informacje, które muszą znaleźć się na etykiecie każdego leku recepturowego. Dodatkowo w przypadku produktów leczniczych homeopatycznych stosowanych do oczu etykiety apteczne są oznakowane emblematem oka lub napisem “lek do oczu”.

Apteka prowadzi ewidencję produktów leczniczych homeopatycznych, która wygląda podobnie do ewidencji leków recepturowych.

Zasady stosowanie leków homeopatycznych

Zasady ogólne

1. Leki homeopatyczne należy stosować na pół godziny przed jedzeniem lub pół godziny po jedzeniu (o ile dawkowanie na to pozwala).
2. W czasie trwania terapii nie należy palić tytoniu, pić kawy i mocnej herbaty (w tym herbat ziołowych). Nie można także stosować pasty do zębów z olejkiem miętowym.
3. Przed zażyciem leku dobrze jest przepłukać jamę ustną wodą.
4. Leków nie powinno się bezpośrednio dotykać ręką.
5. Leki powinny być chronione przed światłem, bardzo wysoką i niską temperaturą, promieniowaniem elektromagnetycznym, a także przed silnie pachnącymi substancjami.

Krople

1. Należy je zażywać, nakraplając je na język lub mieszając z małą ilością wody przegotowanej i ostudzonej do temperatury pokojowej.
2. Zanim się je połknie, trzeba je przytrzymać w jamie ustnej 20-30 sekund.

Rozcierki

1. Nie połyka się ich, lecz ssie aż do rozpuszczenia.

mgr farm. Daria Frisch

Osobny artykuł: Czy farmaceuta może odmówić sprzedaży homeopatii?

Bibliografia:

1. Farmacja stosowana. Technologia postaci leku (pod red. M. Sznitowskiej). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2017.
2. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 29 lipca 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki (Dz.U. 2022 poz. 1737).
3. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu pomieszczeń wchodzących w skład powierzchni podstawowej i pomocniczej apteki (Dz.U. 2023 poz. 69)
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2022 r. w sprawie
   podstawowych warunków prowadzenia apteki (Dz.U. 2022 poz. 2363)