Intractum Hyperici (dziurawiec) jako surowiec do receptury aptecznej

Dziurawiec zwyczajny (łac. Hypericum perforatum) znany jest jako roślina lecznicza od setek lat. Występuje powszechnie na całym obszarze Polski. W lecznictwie wykorzystuje się ziele dziurawca. Preparaty na bazie tej rośliny charakteryzują się wielokierunkową aktywnością. Mogą mieć działanie antyseptyczne, żółciopędne, żółciotwórcze i rozkurczające mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Ziele dziurawca wykazuje także właściwości przeciwdepresyjnie. Przykładem tak działającego preparatu jest Intractum Hyperici.
Ziele dziurawca daje liczne niezgodności z wieloma grupami leków (fot. Shutterstock).

Czym jest Intractum Hyperici?

Preparat jest lekiem roślinnym. Zawiera 100 ml wyciągu alkoholowego ze świeżego ziela dziurawca. Wskazaniem do stosowania są łagodne zaburzenia nastroju typu depresyjnego. Skuteczność produktu opiera się wyłącznie na długoletnim stosowaniu i doświadczeniu.

Przed rozpoczęciem przyjmowania preparatu wskazana jest konsultacja lekarska. Jeśli nie zostanie zalecone inaczej lek należy stosować zgodnie z opisem w ulotce, który określa przyjmowanie 4 razy dziennie po 5 ml preparatu, rozcieńczając niewielką ilością płynu. Minimalny czas trwania kuracji wynosi 4 tygodnie.

Osobny artykuł: Rumianek pospolity – zastosowanie w recepturze

Przeciwdepresyjne działanie dziurawca

Wyciąg alkoholowy z ziela dziurawca zawiera dobrze rozpuszczalne pochodne antracenu, głównie hyperycynę oraz pseudohiperycynę, hyperforynę, ksantony, flawonoidy i procyanamidy. Podejrzewa się, że jednym z możliwych mechanizmów działania jest hamowanie monoaminooksydazy – enzymu rozkładającego serotoninę, która jest związkiem odpowiedzialnym m.in. za kontrolę nastroju i samopoczucia.

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Leku nie należy stosować podczas terapii przeciwwirusowej w zakażeniu wirusem HIV lub po transplantacji organów. Ze względu na zawartość alkoholu preparat nie jest przeznaczony dla dzieci poniżej 12. roku życia, kobiet w ciąży i matek karmiących. Dotyczy to również osób kierujących pojazdami – należy zastosować co najmniej półgodzinną przerwę od prowadzenia po przyjęciu leku.

Przedawkowanie może wywołać szkodliwe działanie u osób z uszkodzeniami wątroby, chorujących na padaczkę, alkoholizm lub choroby umysłowe. W trakcie terapii należy unikać ekspozycji na słońce ze względu na właściwości fototoksyczne.

Czytaj również: Mniszek lekarski – zastosowanie, receptura apteczna

Dziurawiec – uwaga na interakcje!

Ziele dziurawca daje liczne niezgodności z wieloma grupami leków. Substancje zawarte w wyciągu powodują indukcję enzymów odpowiadających za metabolizm (głównie cytochrom P-450) stosowanych równocześnie środków leczniczych. Dochodzi do przyspieszenia przemian niektórych substancji i zmniejszenia ich absorpcji. Skutkiem tego jest obniżenie działania równocześnie stosowanych leków.

Przede wszystkim leku tego nie należy łączyć z terapią interferonem, indynawirem przy zakażeniu wirusem HIV lub chemioterapią. Interakcje obserwuje się także z lekami przeciwzakrzepowymi, co może grozić wystąpieniem groźnych dla życia zakrzepów i zatorów. Niezgodności zaobserwowano także w połączeniu z cyklosporyną, teofiliną, czy digoksyną. Warto pamiętać, że preparaty z dziurawca obniżają również skuteczność antykoncepcji hormonalnej. Dodatkowo istotną informacją jest fakt, iż preparatu z dziurawca nie należy stosować u osób zażywających leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI lub MAOI. W tym przypadku może dojść do wystąpienia zespołu serotoninowego wywołanego nadmiarem serotoniny. Objawia się to wzrostem ciśnienia tętniczego, pobudzeniem, drgawkami, a w skrajnych przypadkach prowadzi do śpiączki lub śmierci.

Literatura:

  1. I. Matławska, Farmakognozja, UM Poznań, 2005.
  2. Ulotka preparatu Intactum Hyperici Phytopharm.
  3. https://www.cochrane.org/pl/CD000448/DEPRESSN_dziurawiec-zwyczajny-w-leczeniu-depresji [dostęp: 23.01.2021].
  4. M. Gałuszko, W. J. Cubała, Rola dziurawca w leczeniu depresji, Psychiatria 2005, tom 2, nr 2, 93–96.
logo