Euceryna typu I

Euceryna I zwana również Lanae alcoholum unguentum, maść z alkoholami z lanoliny to podłoże bezwodne emulgujące wodę (absorpcyjne). Jest to masa barwy białej lub żółtawobiałej, przeświecająca, jednorodna i miękka, która topi się w temperaturze od 38 do 56 °C. 10 gramów surowca powinno zaabsorbować nie mniej niż 30 gramów wody. Maść eucerynowa I charakteryzuje się bardziej miękką konsystencją w porównaniu z typem II oraz większą trwałością wewnętrznej struktury dzięki obecności alkoholu cetostearylowego. Ponadto skład euceryny I jest zgodny z DAB, czyli farmakopeą niemiecką. Euceryna I dostępna jest jako gotowy surowiec w opakowaniach o różnej gramaturze. Jednym z najpopularniejszych surowców jest Euceryna apteczna Galfarm, której skład odpowiada farmakopealnej eucerynie typu I:

• Alcohol cetylicus et stearylicus 0,5 cz
• Alcoholes Adipis Lanae 6,0 cz.
• Vaselinum album 93,5 cz.

Farmakopea dopuszcza możliwość zamiany do 12 części wazeliny białej parafiną płynną.

Sprawdź także: Podłoża maściowe

Euceryna typu II

Kolejna monografia euceryny, którą znaleźć możemy w Farmakopei to euceryna typu II zwana również Cholesteroli et cetyli unguentum a także maścią cholesterolowo-cetylową. Podłoże scharakteryzowane jest jako bezwodne, emulgujące wodę. Podobnie jak euceryna typu I jest to masa barwy białej lub żółtawobiałej, przeświecająca, jednorodna i miękka. Podobna jest temperatura topnienia surowca oraz zdolność wiązania wody. Różnica tkwi w użytych emulgatorach. Maść eucerynowa II była przez lata szeroko stosowana w Polsce. Wielu farmaceutów właśnie z tym produktem ma najwięcej doświadczeń i wybiera ten typ euceryny doskonale znając jego właściwości. Skład maści eucerynowej typu II przedstawia się następująco:

• Alcohol cetylicus 3,0 cz.
• Cholesterolum 2,0 cz.
• Vaselinum album 95,0 cz.

Sprawdzonym podłożem o farmakopealnym składzie odpowiadającym maści eucerynowej typu II jest Euceryna Bezwodna Galfarm.

Zróżnicowanie składów euceryn dostępnych do sporządzania leków recepturowych

Nieoczekiwany problem w trakcie wykonywania leku na bazie euceryny może pojawić się z powodu odmiennych składów surowca oferowanego przez różne podmioty odpowiedzialne. Wybierając eucerynę należy upewnić się, że jej skład zgodny jest z monografią farmakopealną euceryny. Na rynku dostępna jest m. in. Euceryna bezwodna S, której skład przedstawia się następująco:

• parafina stała twarda 10 cz.,
• parafina stała miękka 12 cz.,
• olej wazelinowy 35 cz.,
• olej parafinowy 35 cz.,
• alkohole lanolinowe 8 cz.

Euceryna bezwodna S znajduje się w rejestrze surowców farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie decyzji Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Może zatem być wypisywana na receptach, jednak kiedy lekarz nie zaznaczy, że chodzi mu konkretnie o ten typ euceryny farmaceuta do wykonania leku powinien użyć euceryny o farmakopealnym składzie.

Niezgodności euceryny

Niemal jak każdy surowiec, również euceryna z niektórymi surowcami tworzy niezgodności, dlatego tak ważna jest znajomość właściwości używanego surowca oraz jego wysoka jakość i powtarzalny skład.

Sprawdź także: Niezgodności recepturowe

Niezgodność z wodnymi roztworami witamin

Jedna z częściej występujących niezgodności spowodowana jest wprowadzeniem do układu dwóch emulgatorów o przeciwnych właściwościach – w/o i o/w prowadzących do nietrwałości i rozkładu maści typu emulsji.

Euceryna zawiera emulgatory typu w/o, natomiast wodne roztwory witamin, które często towarzyszą eucerynie na receptach lekarskich zawierają emulgatory o/w. Niezgodności można uniknąć poprzez zamianę części euceryny Lekobazą lub zastosowaniem olejowego roztworu witaminy.

Niezgodność z preparatami gotowymi

Na receptach lekarskich można spotkać zapisy polecające farmaceucie rozcieńczyć gotowy preparat w postaci kremu euceryną. W takim przypadku niezbędna jest analiza emulgatorów zawartych w preparacie gotowym. W przypadku, kiedy zawiera on emulgatory przeciwstawne do tych, jakie zawiera euceryna może dojść do destabilizacji i rozwarstwienia układu.

Przykładem może być rozcieńczenie euceryną takich preparatów gotowych, jak Laticort krem czy Hydrocortisonum krem. Rozwiązaniem problemu może być np. zamiana postaci preparatu gotowego z kremu na maść.

Osobny artykuł: Euceryna i lanolina – co mają wspólnego ze sobą?

Euceryna najwyższej jakości

Euceryna apteczna Galfarm oraz Euceryna Bezwodna Galfarm to surowce o najwyższej jakości i farmakopealnym składzie. Dzięki dostępności w portfolio produktów firmy Galfarm zarówno euceryny typu I, jak i II możemy wybrać produkt, który zgodny jest z naszymi upodobaniami, ale także z którym mamy najwięcej doświadczeń. To właśnie doświadczenie i wysoka jakość surowca pozwala nam przewidzieć zachowanie podłoża po jego połączeniu z innymi składnikami. Produkty firmy Galfarm możemy znaleźć na stronie galfarm.pl. Tam również w łatwy sposób zamówimy niezbędne surowce.

Literatura:

1. Marszałł L., Receptura apteczna półstałych postaci leków do stosowania na skórę w teorii i praktyce. Farmapress, Warszawa 2015.
2. Karolewicz B., Problemy i niezgodności recepturowe w układach półstałych cz. II, pharmakon, nr 1-2/2014 (229-230).