Wagi apteczne – podstawowe informacje
Literatura fachowa określa trzy podstawowe typy wag elektronicznych, które mogą być wykorzystywane w pokoju recepturowym. Biorąc pod uwagę kryterium maksymalnego obciążenia możemy wyróżnić urządzenia o maksymalnym obciążeniu do 50 g, 100 g, 2000 g [1].
Z racji tego, że wagi wykorzystywane w aptece muszą zapewniać odpowiednią precyzję i odtwarzalność wykonywanych pomiarów, przed korzystaniem z tego urządzenia należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Przede wszystkim urządzenie pomiarowe powinno być ustawione na stabilnym, antymagnetycznym stole, trwale przymocowanym do ściany lub podłogi. W pomieszczeniu, w którym znajduje się waga powinna panować stała temperatura, wilgotność względna w przedziale 45-60% oraz brak przeciągów [2]. Ponadto z punktu widzenia poprawnego funkcjonowania wag aptecznych istotne wydaje się również odpowiednie ustawienie i wypoziomowanie wagi na stole recepturowym, Z kolei podczas odważania składników leku recepturowego zaleca się każdorazowe tarowanie naczyń wagowych oraz odważanie wykorzystywanych składników ze szczególną dokładnością [3], [4].
Czytaj również: Jak dbać o apteczne wagi?
Proces legalizacji wag
Regularne korzystanie z wagi wiąże się również z koniecznością przeprowadzania okresowych kontroli urządzenia. Obowiązek legalizacji wag regulowany jest rozporządzeniem Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 22 marca 2019 roku [5]. Badanie techniczne ma na celu określenie dokładności i precyzji urządzenia pomiarowego oraz odniesienie ich do wartości umieszczonych na tabliczce znamionowej. Finalnie tylko urządzenia charakteryzujące się dużą dokładnością i precyzją pomiaru uzyskają pozytywną rekomendację Urzędu Miar [6].
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dla urządzeń, których pierwsza legalizacja została wykonana przed 26 kwietnia 2019, data ważności badania technicznego to 3 lata kalendarzowe bez ostatniego miesiąca. Jeżeli ocena zgodności odbyła się po wspomnianej dacie, okres ważności badania wynosi 2 lata kalendarzowe bez ostatniego miesiąca. Z kolei ważność kolejnych legalizacji wynosi 25 miesięcy od daty dokonania ponownej kontroli [7].
Sprawdź także: Miksery stosowane w aptecznej recepturze
Oznaczenia umieszczane na tabliczce znamionowej
Tabliczka znamionowa stanowi nieodłączny element urządzeń i maszyn, które korzystają z energii innej niż pochodząca z pracy mięśni. Wspomniana tabliczka powinna zostać umieszczona w widocznym miejscu i zawierać podstawowe informacje dotyczące konkretnego urządzenia.
Wśród informacji zakodowanych w tabliczce znamionowej znajduje się m.in. znak CE, określający zgodność konkretnego urządzenia z normami Certyfikat Europejski oraz znak metrologiczny „MXX” określający rok produkcji urządzenia. W wagach wprowadzonych do obrotu przed 19 kwietnia 2016 roku, znak metrologiczny przedstawiony jest w postaci zielonej kwadratowej nalepki „M” a rok produkcji urządzenia zakodowany jest odrębnym oznaczeniem. Na tabliczce znamionowej znajduje się również symbol elipsy z wpisaną w nią cyfrą rzymską – wspomniane oznakowanie określa klasę dokładności wagi [9], [10]. Kolejnym ważnym elementem tabliczki znamionowej jest 4-cyfrowy numer jednostki notyfikowanej, odpowiedzialnej za przeprowadzenie legalizacji urządzenia. Warto podkreślić, że Główny Urząd Miar jest jedną z notyfikowanych przez Komisję Europejską jednostek, której numer to 1440 [8].
Literatura:
[1] „Wagi stosowane w aptecznej recepturze”, Farmacja.pl, kwi. 24, 2019. https://farmacja.pl/wagi-stosowane-w-aptecznej-recepturze/ (udostępniono sty. 18, 2021).
[2] M.-T. I. I. all rights reserved, „Biblioteka”. https://www.mt.com/pl/pl/home/search/library.tabs.custom2.html (udostępniono sty. 18, 2021).
[3] „Farmacja praktyczna – Renata Jachowicz, PZWL”. https://medbook.com.pl/ksiazka/pokaz/id/13912/tytul/farmacja-praktyczna-jachowicz-pzwl (udostępniono paź. 20, 2019).
[4] „Zasady poprawnego ważenia podczas sporządzania receptur aptecznych”, Aptekarz Polski, grudz. 03, 2017. https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/zasady-poprawnego-wazenia-podczas-sporzadzania-receptur-aptecznych/ (udostępniono sty. 18, 2021).
[5] „Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych”. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190000759 (udostępniono sty. 18, 2021).
[6] G. U. Miar, „Publikacje”, Główny Urząd Miar. https://gum.gov.pl/pl/transfer-wiedzy/publikacje/2452,Publikacje.html (udostępniono sty. 18, 2021).
[7] „Legalizacja wagi – co musisz wiedzieć? – ELZAB Strefa Wiedzy”, Elzab, cze. 09, 2020. https://www.elzab.com.pl/pl/strefa-wiedzy/legalizacja-wagi/ (udostępniono sty. 18, 2021).
[8] G. U. Miar, „Jednostka Notyfikowana Nr 1440”, Główny Urząd Miar. https://www.gum.gov.pl/pl/uslugi/certyfikacja/jednostka-notyfikowana/88,Jednostka-Notyfikowana-Nr-1440.html (udostępniono sty. 19, 2021).
[9] „Legalizacja wag naklejka – co oznacza wyjaśnienia | Techkas”. https://techkas.pl/blog/oznaczenia-wag-legalizowanych (udostępniono sty. 19, 2021).
[10] „Oznaczenia występujące na wagach”, Posnet Polska S.A. https://www.posnet.com.pl/oznaczenia-wystepujace-na-wagach (udostępniono sty. 19, 2021).
