Jakich zmian w składzie leku można dokonywać bez konsultacji z lekarzem?

Pamiętajmy, że dokonanie korekty składu recepturowego jest możliwe, na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 12 października 2018r. w sprawie zapotrzebowań oraz wydawania z apteki produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych.

Możliwe korekty w składzie leku recepturowego

Opierając się na wspomnianym Rozporządzeniu, farmaceuta może dokonać poniższych zmian:

dodać surowiec farmaceutyczny, który ułatwi prawidłowe przygotowanie postaci leku lub pozwoli uzyskać jednolite dawkowanie,
dobrać surowce farmaceutyczne w sposób, który zapewni rozpuszczenie wszystkich składników leku w celu uzyskania jego właściwej postaci
zamienić postać surowca farmaceutycznego – z nierozpuszczalnej na rozpuszczalną (lub odwrotnie) oraz – co ważne – dokonać przeliczeń różnicy w ilości zastosowanego surowca, aby uzyskać dawkę wskazaną przez lekarza
dokonać zmiany składników obojętnych farmakologicznie
zmniejszyć ilość surowca farmaceutycznego do dawki maksymalnej – jeśli została ona określona, a ze składu leku i sposobu jego dawkowania jasno wynika, że nastąpi przekroczenie dawki maksymalnej – ale uwaga – zmniejszamy ilość surowca, tylko w sytuacji gdy, wystawiający receptę nie odnotował informacji, że konieczne jest użycie leku w dawce przekraczającej maksymalną.

Co ważne – wszystkie naniesione zmiany należy umieścić w Dokumencie Realizacji Recepty.

Zobacz także: 10 błędów popełnianych przy robieniu leków recepturowych

Przykłady korekt, których może dokonać farmaceuta

Przykładowo, w składzie leku recepturowego, farmaceuta może dokonać poniższych zmian:

dodać wody do składu maści z mocznikiem – kosztem ilości podłoża; przypomnijmy, że mocznik ma właściwości nawilżające, zmiękczające, regenerujące naskórek oraz poprawiające wnikanie substancji leczniczych w głąb skóry
dodać oleju rycynowego do recepty z kwasem salicylowym – celem rozpuszczenia tej substancji; przypomnijmy, że kwas salicylowy nie rozpuszcza się w oleju rzepakowym
dodać olej rycynowy do balsamu peruwiańskiego (w ilości 1:1), celem wprowadzenia go do maści z wazeliną lub czopków z masłem kakaowym
zamiana fenobarbitalu na rozpuszczalny w wodzie fenobarbital sodu – uwaga – konieczne przeliczenie ilości surowca!
dodanie wody do recepty z jodem, jodkiem potasu i gliceryną – celem rozpuszczenia jodku potasu i jodu
dodanie niewielkiej ilości etanolu do substancji leczniczych w formie kryształów – np. do mentolu lub kamfory – celem odpowiedniego rozdrobnienia surowca, przed dodaniem do podłoża
zamiana części podłoża w przypadku przygotowywania maści ze znaczną ilością roztworów wodnych – zamieniamy wówczas podłoże nieabsorpcyjne (np. wazelinę, smalec) na podłoża absorpcyjne – np. lanolinę o zdecydowanie wyższej liczbie wodnej