Leki gotowe w recepturze aptecznej pojawiają się często. Możemy je podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich to leki, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Należą do nich m.in. roztwory witamin, a ich zastosowanie pozwala na wycenę leku na ryczałt. Możliwe jest także użycie leku gotowego objętego refundacją, pod warunkiem, że zaordynowana przez lekarza dawka leku recepturowego (jednorazowa) jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki tego leku gotowego w postaci stałej stosowanej doustnie.
Sprawdź także: Wycena leku magistralnego
Proszki
Gdy nie jest dostępny lek pro receptura potrzebny do wykonania proszków, oczywistym wyborem będzie zastosowanie tabletek bądź kapsułek. W przypadku tabletek powlekanych powinniśmy usunąć otoczkę. Należy jednak pamiętać, że nie powinniśmy korzystać z postaci o zmodyfikowanym uwalnianiu czy dojelitowych. Wyjątkiem będą proszki z omeprazolem, który występuje w postaci kapsułek dojelitowych. Sporządzenie proszków polega na rozważeniu odpowiedniej ilości nieroztartych peletek zawartych w kapsułkach do opłatków.
| Rp. | |
| Omeprazoli | 3 mg |
| Lactosi | q.s. |
| M.f. pulvis | |
| D.t.d. No 40 |
Czytaj również: Laktoza – właściwości i zastosowanie
Czopki i globulki
Przy sporządzaniu czopków i globulek istotna jest ilość substancji stałych – gdy jest ich dużo, wykonanie czopków może sprawiać trudności. Dlatego też jeśli lek gotowy występuje w kilku dawkach, warto wybrać największą, by ograniczyć masę zawartych w nim substancji pomocniczych w masie czopkowej.
| Rp. | |
| Nystatini | 300 000 j.m. |
| Biseptoli | 0,3 |
| Acidi borici | |
| Lactosi | aa 0,1 |
| Ol. cacao | q.s. |
| M.f. supp. vag. | |
| D.t.d. No 9 |
Przy sporządzaniu powyższego leku należy skorzystać z Bisteptolu 960.
Inaczej jest w przypadku leków, w których stosunek substancji czynnych różni się pomiędzy dawkami. Takim lekiem jest Augmentin.
| Rp. | |
| Nystatini | 100 000 j.m. |
| Augmentin | 0,375 |
| Metronidazoli | 0,5 |
| Lactosi | 0,3 |
| Ol. cacao | q.s. |
| M.f. supp. vag. | |
| D.t.d. No 12 |
W przypadku powyższej recepty należy użyć Augmentinu 375, co zapewni odpowiednią ilość kwasu klawulanowego w każdej globulce.
Czytaj również: Globulki z amoksycyliną
Maści i leki gotowe?
Nieco rzadziej tabletki wykorzystuje się do sporządzania maści. Wtedy również zwraca się uwagę na to, by ograniczyć ilość substancji pomocniczych do minimum, aby nie wpływały na konsystencję maści. Z tabletek korzystamy m.in. przy sporządzaniu maści z diltiazemem czy propranololem.
Rp.
| Diltiazemi | 2,0 |
| Vaselini albi | ad 100,0 |
| M.f. ung. |
Czytaj również: Lek oczny na naczyniaki krwionośne u niemowląt
Bibliografia:
- L. Krówczyński, Receptura dla studentów farmacji, L. Krówczyński, PZWL, Warszawa, 2000.
- https://www.aptekarzpolski.pl/receptura/leki-gotowe-stosowane-w-recepturze-aptecznej/
- Receptura apteczna. Podręcznik dla studentów farmacji, Renata Jachowicz (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007.
- Farmacja praktyczna, Renata Jachowicz (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007.
- Farmacja stosowana. Technologia Postaci Leku, Małgorzata Sznitowska (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2017.
