Kiedy nie ma leku pro receptura – stałe leki gotowe

Mimo że dostępnych jest wiele surowców farmaceutycznych, zdarza się, że przepisana substancja występuje jedynie w leku gotowym. Na co powinniśmy zwracać uwagę przy wyborze i korzystaniu ze stałych preparatów gotowych?
Leki gotowe (fot. Shutterrtock).

Leki gotowe w recepturze aptecznej pojawiają się często. Możemy je podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich to leki, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Należą do nich m.in. roztwory witamin, a ich zastosowanie pozwala na wycenę leku na ryczałt. Możliwe jest także użycie leku gotowego objętego refundacją, pod warunkiem, że zaordynowana przez lekarza dawka leku recepturowego (jednorazowa) jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki tego leku gotowego w postaci stałej stosowanej doustnie.

Sprawdź także: Wycena leku magistralnego

Proszki

Gdy nie jest dostępny lek pro receptura potrzebny do wykonania proszków, oczywistym wyborem będzie zastosowanie tabletek bądź kapsułek. W przypadku tabletek powlekanych powinniśmy usunąć otoczkę. Należy jednak pamiętać, że nie powinniśmy korzystać z postaci o zmodyfikowanym uwalnianiu czy dojelitowych. Wyjątkiem będą proszki z omeprazolem, który występuje w postaci kapsułek dojelitowych. Sporządzenie proszków polega na rozważeniu odpowiedniej ilości nieroztartych peletek zawartych w kapsułkach do opłatków.

Rp. 
Omeprazoli3 mg
Lactosiq.s.
M.f. pulvis 
D.t.d. No 40 

Czytaj również: Laktoza – właściwości i zastosowanie

Czopki i globulki

Przy sporządzaniu czopków i globulek istotna jest ilość substancji stałych – gdy jest ich dużo, wykonanie czopków może sprawiać trudności. Dlatego też jeśli lek gotowy występuje w kilku dawkach, warto wybrać największą, by ograniczyć masę zawartych w nim substancji pomocniczych w masie czopkowej.

Rp. 
Nystatini300 000 j.m.
Biseptoli0,3
Acidi borici 
Lactosiaa 0,1
Ol. cacaoq.s.
M.f. supp. vag. 
D.t.d. No 9 

Przy sporządzaniu powyższego leku należy skorzystać z Bisteptolu 960.

Inaczej jest w przypadku leków, w których stosunek substancji czynnych różni się pomiędzy dawkami. Takim lekiem jest Augmentin.

Rp.
Nystatini100 000 j.m.
Augmentin0,375
Metronidazoli0,5
Lactosi0,3
Ol. cacaoq.s.
M.f. supp. vag. 
D.t.d. No 12 

W przypadku powyższej recepty należy użyć Augmentinu 375, co zapewni odpowiednią ilość kwasu klawulanowego w każdej globulce.

Czytaj również: Globulki z amoksycyliną

Maści i leki gotowe?

Nieco rzadziej tabletki wykorzystuje się do sporządzania maści. Wtedy również zwraca się uwagę na to, by ograniczyć ilość substancji pomocniczych do minimum, aby nie wpływały na konsystencję maści. Z tabletek korzystamy m.in. przy sporządzaniu maści z diltiazemem czy propranololem.

 Rp.

Diltiazemi2,0
Vaselini albiad 100,0
M.f. ung. 

Czytaj również: Lek oczny na naczyniaki krwionośne u niemowląt

Bibliografia:

  1. L. Krówczyński, Receptura dla studentów farmacji, L. Krówczyński, PZWL, Warszawa, 2000.
  2. https://www.aptekarzpolski.pl/receptura/leki-gotowe-stosowane-w-recepturze-aptecznej/
  3. Receptura apteczna. Podręcznik dla studentów farmacji, Renata Jachowicz (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007.
  4. Farmacja praktyczna, Renata Jachowicz (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007.
  5. Farmacja stosowana. Technologia Postaci Leku, Małgorzata Sznitowska (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2017.
logo