Mechanizm działania związków srebra
Związki srebra wiążą się z enzymami bakteryjnymi poprzez grupy funkcyjne o charakterze kwasowym, najczęściej grupy tiolowe, co prowadzi do unieczynnienia enzymów. W wyniku wspomnianych oddziaływań dochodzi do powstania trudno rozpuszczalnych kompleksów z białkami cytoplazmy. Ponadto, związki srebra łączą się z proteinami tkanek, tworząc barierę, która chroni przed wnikaniem drobnoustrojów [1]. Spektrum działania przeciwbakteryjnego obejmuje bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne (w tym Pseudomonas aeruginosa) [2].
Osobny artykuł: Azotan srebra − właściwości
Koloidalne związki srebra
1. Protargol
- Synonimy: Prorgol, Argentum proteinicum, białczan srebra, proteinian srebra
- Skład: organiczny kompleks białkowy zawierający od 7,5% do 8,5% srebra [3,4]
2. Collargol
- Synonimy: kolargol, Argentum colloidale, srebro koloidalne, Corgolum, Argentum colloidale ad usum externum
- Skład: połączenie silnie rozdrobnionego srebra z białkiem lub żelatyną; zawartość srebra nie powinna być mniejsza niż 70-80% [3,5]
3. Targezyna
- Synonimy: Targesinum, Argentum diacetylotannicum albuminatum, dwuacetylotaninobiałczan srebrowy
- Skład: kompleks dwuacetylotaninobiałczanu zawierający 6% srebra [6]
Przygotowanie koloidalnych roztworów srebra
Proteinian srebra, collargol oraz targezyna tworzą w wodzie roztwory koloidalne. W celu ich całkowitego rozpuszczenia, do parowniczki należy odważyć całą ilość przepisanej na recepcie wody i możliwie cienką warstwą rozsypać na jej powierzchni wspomniane wcześniej związki. Pozostawić do rozpuszczenia, od czasu do czasu mieszając. Po rozpuszczeniu roztwór bez sączenia przelać do butelki. Oznakować etykietą ,,chronić od światła”.
Czytaj również: Jakie informacje warto umieścić na etykietach leków recepturowych?
W przypadku sporządzania maści należy postępować tak samo, aż do rozpuszczenia związku srebra, a powstały roztwór dodać do hydrofilowego podłoża maściowego. Podczas przygotowywania roztworów koloidalnych należy zwrócić szczególną uwagę na możliwe wystąpienie niezgodności recepturowej, jaką jest wysolenie.
Przykłady recept
Rp.
1,0% Sol. Argenti proteinici 10,0
M.f. gtt.
Rp.
Argenti proteinici 1,5
Aquae 30,0
Vaselini hydrophylici ad 100,0
M.f. ung.
Rp.
Argenti proteinici 2,0
Acidi salicylici 0,5
Aque q.s.
Cholesteroli ung. ad 100.0
M.f. ung.
Rp.
Argenti proteinici 0,1
5% Sol. Glucosi ad 10,0
M.f. gtt.
Rp.
Zinci sulfatis 0,02
Targesini 0,3
Aquae pro injectione ad 10,0
M.f. gtt.
Bibliografia:
- Chemia leków. Podręcznik dla studentów farmacji i farmaceutów. Red. Zejc Alfred, Gorczyca Maria. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2013.
- Chemia leków. Red. Pawłowski Maciej. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020.
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Protargol
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Kolargol
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Targezyna
- Receptura apteczna. Sporządzanie leków jałowych i niejałowych. Red. Jachowicz Renata. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021.
