Leki recepturowe w przeciwieństwie do wyrobów gotowych nie zawierają substancji konserwujących. Stanowi to dobrą wiadomość dla pacjentów podatnych na alergie. Często również, dzięki stałej odpłatności za lek recepturowy wynoszącej obecnie 13 zł, pacjenci mogą zakupić lek recepturowy z tą samą substancją czynną w mniejszej cenie niż cena wyrobu już gotowego. Jakie więc leki apteczne możemy zastąpić lekami recepturowymi?
Maść borna
Jest to preparat o działaniu odkażającym i ściągającym. Charakteryzuje się słabym działaniem przeciwgrzybiczym i przeciwbakteryjnym. Wskazaniem do stosowania są oparzenia, niewielkie uszkodzenia naskórka czy stany zapalne skóry.
Rp.
Acidi borici 10,0
Vaselini albi 90,0
M.f. ung.
Czytaj również: Kwas borowy – interakcje i zastosowanie
Maść z hydrokortyzonem
Hydrokortyzon to substancja czynna działająca przeciwzapalnie, przeciwalergicznie czy przeciwreumatycznie. Posiada właściwości immunosupresyjne poprzez zmniejszanie ilości limfocytów, monocytów i granulocytów kwasochłonnych. Hamuje również wydzielanie prostaglandyn, leukotrienów i cytokin. Środek stosowany najczęściej w schorzeniach skóry, do których możemy zaliczyć m.in: atopowe zapalenie skóry, liszaj rumieniowaty, łojotokowe zapalenie skóry, rumień wielopostaciowy, świerzbiączka, a także w różnych postaciach wyprysków skórnych.
Rp.
Hydrocortisoni 1,0
Eucerini
Vaselini albi aa ad 100
M.f. ung.
Maści z witaminami A i E
Pierwsza z witamin jest niezbędna do prawidłowej regeneracji naskórka, zmniejszając jego złuszczanie i rogowacenie. Stosowana osłonowo w celu jego regeneracji, złagodzenia stanów zapalnych, a także w celu ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Z kolei witamina E charakteryzuje się działaniem antyoksydacyjnym. Jej działanie łagodzi podrażnienia i poparzenia skóry. Jest składnikiem filtrów przeciwsłonecznych. Działa również przeciwzapalnie oraz przeciwobrzękowo. Zapobiega przebarwieniom skóry, a także ją nawilża i wygładza.
Rp.
Vit. A liq. 45 tys. j.m./ml 10,0
Aqua purificata
Eucerini aa ad 100,0
M.f. ung.
Rp.
Vit. A liq. 0,8
Vit. E liq. 3,0
Aq. destill. 5,0
Eucerini ad 100,0
M.f. ung.
Sprawdź także:
Maść z detromycyną
Jest to środek leczniczy zawierający substancję czynną chloramfenikol. Antybiotyk o szerokim spektrum działania na bakterie Gram-ujemne, Gram-dodatnie, a także krętki i riketsje. Mechanizm działania tej substancji polega na hamowaniu biosyntezy białek i lipidów w komórce bakteryjnej. Stosowany do miejscowego leczenia ropnych chorób skóry zakażonej opornymi na leczenie innymi antybiotykami.
Rp.
Chloramphenicoli 4,0
Aq. destill. 20,0
Eucerini ad 200,0
M.f. ung.
Osobny artykuł: Maści
Maść ichtiolowa
Ichtiol charakteryzuje się działaniem przeciwłojotokowym, przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym i ściągającym. Miejscowo stymuluje ona mikrokrążenie, przez co ma również działanie rozgrzewające. Przyśpiesza gojenie ran. Jak wynika z badań, ogranicza ona rumień po nadmiernej ekspozycji skóry na światło UVB. Maść ta stosowana jest m.in. w wypryskach, trądziku oraz czyraczności. Ułatwia odchodzenie ropy.
Rp.
Ammonii bituminosulfonas 10,0
Lanolinum 45,0
Vaselinum flavum 45,0
M.f. ung.
Zobacz też: Zawiesina z ichtiolem i tlenkiem cynku
Krople z atropiną 1% do oczu
Następnym lekiem recepturowym, który może zastąpić lek gotowy jest preparat kropli do oczu z atropiną. Jest to alkaloid występujący w roślinach należących do rodziny psiankowatych (Solanaceae). Jej działanie polega na blokowaniu receptorów muskarynowych. Zastosowana do worka spojówkowego powoduje rozszerzenie źrenicy, przy czym poraża także akomodację oka.
Wskazania stosowania: długotrwałe rozszerzenie źrenicy, a także leczenie zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego, w celu zapobiegania zrostom tęczówkowo-soczewkowym. Warto pamiętać, że preparat ten wykonany w warunkach jałowych nie musi posiadać konserwantów. To chroni przed potencjalną reakcją alergiczną na substancje poboczne, które może zawierać lek gotowy.
Rp.
Atropini sulfatis 0,1
Vehiculi ad 10,0
M.f. ung. opthalm.
Osobny artykuł: Siarczan atropiny – właściwości
Pasta cynkowa
To środek zawierający tlenek cynku, który ma właściwości wysuszające. Ponadto jest on stosowany na trudno gojące się rany, przewlekłe zapalenia skóry, liszaje a także świąd skóry.
Rp.
Zinci oxidi 25,0 g
Tritici amylum 25,0 g
Vaselinum album 50,0 g
Pasta Lassara
Konkretnie pasta, w której substancjami czynnymi są tlenek cynku i kwas salicylowy. Pierwszy z nich wspomaga proces regeneracji tkanek i gojenia się ran. Z kolei kwas salicylowy jako niesteroidowy lek przeciwzapalny hamuje procesy zapalne i zmniejsza obszar obrzęku. Wskazaniem do stosowania leku są niewielkie zmiany skórne, zmiany trądzikowe, a także otarcia naskórka.
Rp.
Acidum salicylicum 2,0 g
Zinci oiydum 25,0 g
Tritici amylum 25,0 g
Vaselinum album 48,0 g
Maść z mocznikiem i kwasem salicylowym
W zależności od stężenia, maść ta wykazuje różne właściwości. W stężeniu 10–20% charakteryzuje się działaniem keratoplastycznym, a w stężeniu 20–50% keratolitycznym. Substancje poprzez zmianę pH na powierzchni skóry działają również przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie.
Wskazaniem do stosowania są takie schorzenia, jak: rybia łuska, łupież czerwony mieszkowy, nadmierne rogowacenie dłoni i stóp oraz mieszkowe czy łuszczyca. Ponadto maść stosowana jest w stanach nadmiernego wysuszenia skóry o różnej etiologii, atopowym zapaleniu skóry czy alergicznym i niealergicznym wyprysku dłoni.
Rp.
Ureae 10,0
Ac. Salicylici 5,0
Eucerini ad 50,0
M.f. ung.
Czytaj też: 40% maść mocznikowa z kwasem salicylowym
Literatura:
- CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO Hydrocortisonum, 10 mg, krem – data wejścia: 14.04.2020.
- https://receptura.pl/hydrokortyzon-niezgodnosci-zastosowanie/.
- CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO Maść borna Aflofarm, 10g/100g, maść – data wejścia: 10.04.2020.
- https://receptura.pl/5-popularnych-rodzajow-masci-recepturowych/.
- CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO Maść ochronna z witaminą A, 800 j.m/g maść – data wejścia: 13.04.2020.
- http://www.hasco-lek.pl/assets/Uploads/Vitaminum-E-Hasco-krople-ulotka.pdf.
- CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO Detromycyna 2%, 20 mg/g, maść– data wejścia: 10.04.2020.
- CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO Maść ichtioliowa, 10%, maść – data wejścia: 14.04.2020.
- https://receptura.pl/ichtiol-otrzymywanie-i-dzialanie/.
- https://receptura.pl/receptury/rp-ammonii-bituminosulfonas-100-lanolinum-450-vaselinum-flavum-450-m-f-ung/.
- CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO ATROPINUM SULFURICUM WZF 1%, 10 mg/ml, krople do oczu, roztwór – data wejścia: 14.04.2020.
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=2166.
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=489.
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=2166.
- CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO PASTA CYNKOWA Z KWASEM SALICYLOWYM syn. PASTA LASSARI (2g + 25g) / 100g, pasta na skórę – data wejścia: 14.04.2020.
- CHEMIK 2014, 68, 7, 585–591, Aleksandra Zielińska i współ.
- PRZEWODNIK DO ĆWICZEŃ Z RECEPTURY APTECZNEJ DLA STUDENTÓW III ROKU KIERUNKU FARMACJI, UMP, HANNA BARTYLAK I WSPÓŁ.
