Tymolol – podstawowe informacje
Tymolol to nieselektywny beta-adrenolityk, stosowany głównie w okulistyce. Poprzez blokowanie receptorów beta2 i beta1, znajdujących się w oku, obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe. Znajduje to zastosowanie w terapii jaskry i pozwala uchronić pacjenta przez uszkodzeniem nerwów wzrokowych. Dostępny jest w postaci kropli do oka, pod nazwą: Timoptic, Oftensin czy Cusimolol. Krople te podaje się do worka spojówkowego, skąd składnik aktywny dobrze przenika do dalszych struktur oka. Wchłaniany jest także do krwiobiegu, co może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych, takich jak skurcz oskrzeli, atak astmy, obniżenie ciśnienia krwi czy zaburzenia rytmu serca. Działania te są związane z blokadą receptorów beta w układzie krążenia czy oskrzelach.
Tymolol, a naczyniaki wczesnodziecięce
Naczyniaki krwionośne, czyli łagodne nowotwory naczyń, pojawiają się u 4-5% niemowląt, szczególnie dziewczynek. Najbardziej narażone są dzieci urodzone przedwcześnie. Zaczynają się pojawiać (najczęściej na głowie) w ciągu pierwszych tygodni życia i do 5 miesiąca życia osiągają około 80% swojego maksymalnego rozmiaru. U większości dzieci samoistnie zanikają między 5 a 10 rokiem życia, nie powodując powikłań. Mogą jednak pozostawiać zmiany, które utrudniają funkcjonowanie i są nieestetyczne.
Jako podstawowy lek pierwszego rzutu w terapii naczyniaków przedstawiany jest propranolol podawany doustnie. Jednak, jako beta-bloker, obciążony jest działaniami niepożądanymi. Są to na przykład hipotensja, skurcz oskrzeli czy obniżenie poziomu cukru. Choć zdarzają się rzadko, to mogą być niezwykle groźne dla dziecka, dlatego poszukiwane są terapie bardziej bezpieczne. Okazuje się jednak, że alternatywną substancją w leczeniu tego typu zmian jest tymolol. Zdarza się, że lekarze przepisują leki recepturowe z tym składnikiem, głównie maści.
Badania kliniczne pokazały, że terapia skojarzona (propranolol doustnie i tymolol miejscowo) skuteczniej zmniejsza naczyniaka niż terapia tylko propranololem. Ponadto, dzięki zastosowaniu tymololu, można było znacznie (bo aż o ponad dwa miesiące) skrócić doustną terapię propranololem. Niektóre badania wskazują na zbliżoną skuteczność monoterapii tymololem w porównaniu do doustnej terapii propranololem. Dodatkowo miejscowe stosowanie tymololu nie niesie ze sobą ryzyka ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Sugeruje się, aby w związku z tymi wynikami, stosować jedynie monoterapię miejscową.
Timolol stosuje się miejscowo najczęściej w stężeniu 0,25% w formie maści lub bezpośrednio na skórę aplikuje się krople oczne w stężeniu 0,5%. Badania wykazały, że u prawie 93% pacjentów wykryto stężenie timololu w osoczu, jednak nie wiązało się to z wystąpieniem działań niepożądanych. Co ciekawe, im zmiana była grubsza, tym odnotowano wyższe stężenie timololu we krwi.
Czytaj również: Maść z propranololem w leczeniu naczyniaków wczesnodziecięcych
Maść z tymololem
| Rp. | |
| Timololi | 5,0 |
| Hascobazae | ad 10,0 |
| M.f. ung. | 10,0 |
Powyższą maść należy wycenić pełnopłatnie, ponieważ krople do oczu z timololem nie znajdują się na wykazie leków gotowych, możliwych do użycia jako surowiec farmaceutyczny podczas wykonywania leku recepturowego.
Zobacz również: Leki, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne
Źródła:
- https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/631/original/67-76.pdf?1481107105 (dostęp z dnia 27.08.2022)
- Kilcline C, Frieden IJ. Infantile hemangiomas: how common are they? A systematic review of the medical literature.
- Gong H, Xu DP, Li YX i wsp. Evaluation of the efficacy and safety or propranolol, timolol maleate, and the combination of the two, in the treatment of superficial infantile haemangiomas
- https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a4925/Timolol-w-leczeniu-naczyniakow-krwionosnych-u-niemowlat.html (dostęp z dnia 27.08.2022)
- https://www.nice.org.uk/advice/esuom47/chapter/full-evidence-summary (dostęp z dnia 27.08.2022)
- https://www.standardy.pl/newsy/id/233 (dostęp z dnia 27.08.2022)
- Wu Hai Wei, et al. „Topical timolol vs. oral propranolol for the treatment of superficial infantile hemangiomas.” Frontiers in oncology 8 (2018): 605.
