Krople oczne – wymagania
Krople oczne (guttae ophthalmicae) muszą być:
- jałowe,
- izotoniczne,
- pozbawione cząsteczek nierozpuszczalnych,
- zachowywać pH w granicach 3,5 – 8,5.
Jałowość leku zapewnić można dzięki odpowiedniemu przygotowaniu. Zaleca się wykorzystanie wyjaławiania termicznego lub sączenia wyjaławiającego. Dodatkowo zastosować można substancje konserwujące (np. chlorek benzalkoniowy, tiomersal, kwas sorbowy), które zabezpieczają lek przed rozwojem mikroorganizmów i zanieczyszczeniami.
Krople do oczu powinny charakteryzować się ciśnieniem osmotycznym w granicach 280 do 300 mOsm/L. Właściwość tą określa się mianem izotonii. Przyjęło się, że ciśnienie osmotyczne w kroplach do oczu odpowiadać powinno 0,9% roztworowi chlorku sodu. Działanie to ma na celu zapobiegać podrażnieniom, pieczeniu, łzawieniu. W celu otrzymania leku izoosmotycznego stosuje się chlorek sodu, azotan potasu, kwas borowy czy glukozę. Dopuszcza się także stosowanie kropli hipertonicznych i hipotonicznych, jednak tylko w szczególnych przypadkach oraz w ściśle określonych granicach ciśnienia osmotycznego. Roztwory hipertoniczne stosowane są w celu zmniejszenia obrzęku oka, a hipotoniczne w zespole suchego oka.
Czytaj również: Krople do nosa – czy muszą być izotoniczne?
Kolejną własnością tej postaci leku jest pH, które powinno być zbliżone wartością do pH płynu łzowego, czyli 7,0 – 7,4. Farmakopea dopuszcza jednak stosowanie roztworów o pH 3,5 do 8,5. W celu uzyskania pożądanego pH stosuje się bufory boranowe, cytrynianowe, fosforanowe i octanowe.
Bardzo ważnym parametrem opisującym krople do oczu jest lepkość. Im większa lepkość tym dłuższy czas działania substancji czynnej. Roztwory o dużej lepkości charakteryzuje także długie działanie powlekające i nawilżające, które często stosowane jest w zespole suchego oka. Warto jednak zauważyć, że nie może zostać przekroczona wartość 25 mPa*s, ze względu na możliwość zaczopowania kanalików łzowych. W celu zwiększenia lepkości stosuje się pochodne celulozy, poliwinylopirolidon czy alkohol poliwinylowy.
Czytaj również: Substancje zwiększające lepkość
Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane do oczu
Trwałość kropli
| Krople do oczu | ||
| Opakowanie zamknięte | Opakowanie otwarte | |
| 4 tygodnie (w temperaturze 2 – 8 °C) | Ze środkami konserwującymi | Bez środków konserwujących |
| 7 dni | 24 godziny | |
Krople oczne – praktyczne wskazówki
Wydając pacjentowi krople oczne, należy zwrócić uwagę na prawidłową technikę podania kropli do worka spojówkowego. Dodatkowo powinno się poinformować o konieczności zakrapiania oczu czystymi rękami oraz unikania kontaktu z końcówką zakraplacza. Należy przestrzec przed używaniem kropli po dacie ważności oraz folii aluminiowej przy kroplach z tiomersalem.
Autor: Klaudia Madej
Źródła:
- Jachowicz R., Receptura apteczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019.
- https://receptura.pl/vademecum/krople-do-oczu/ Dostęp z dnia 3.05.2023
- https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/11-2012-sposoby-sporzadzania-kropli-ocznych/ Dostęp z dnia 3.05.2023
- Kluk A., Sznitowska M., Substancje pomocnicze w lekach do oczu, 2010.
