Leczenie tego typu schorzeń jest wielopłaszczyznowe, a jednym z podstawowych jego elementów jest zmiana nawyków i farmakoterapia. Leczenie schorzeń układu sercowo-naczyniowego można wspomagać preparatami recepturowymi wykonywanymi w aptece. W dzisiejszym artykule, zapraszamy Państwa do świata recepturowych leków stosowanych u pacjentów borykających się z chorobami serca [1].

Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane w leczeniu kaszlu

Czym są choroby serca? Kogo dotyczą?

Chorobami serca, a właściwie chorobami układu sercowo-naczyniowego nazywamy grupę schorzeń obejmujących narządy i tkanki układu krążenia, w szczególności dotykające serce, tętnice i żyły. Wraz z rozwojem cywilizacji, zaobserwowany został wyraźny wzrost zachorowalności na tego typu dolegliwości, dlatego zostały one zaklasyfikowane do innej, dodatkowej grupy – chorób cywilizacyjnych. Według szacunków WHO z powodu chorób tego układu rocznie umiera ok 17.5 mln osób, natomiast według danych zgromadzonych przez Główny Urząd Statystyczny choroby serca odpowiedzialne są rocznie za ok 46% wszystkich zgonów odnotowanych, na terenie naszego kraju [1].

Profilaktyka chorób układu krążenia

Opracowano listę czynników, które uważa się że potęgują ryzyko wystąpienia dolegliwości sercowo-naczyniowych. Najbardziej narażone są osoby, u których dochodzi do współwystępowania kilku z wymienionych niżej czynników.[2] Do czynników sprzyjających występowaniu chorób układu sercowo-naczyniowego zalicza się m.in. nadwagę, otyłość, stres, nieodpowiednią dietę, uzależnienie od tytoniu czy alkoholu i wiele innych. Warto podkreślić fakt, że na rozwój chorób tego układu pacjenci często pracują większą część życia, dlatego profilaktyka i odpowiednia edukacja mogą pomóc wyeliminować ten problem. By długi czas cieszyć się zdrowiem, wystarczy prowadzić umiarkowanie aktywny tryb życia, regularnie wykonywać podstawowe badania, stosować zbilansowaną dietę i utrzymywać optymalną masę ciała [3].

Surowce stosowane w lekach recepturowych do stosowania w chorobach układu sercowo-naczyniowego

Do jednych z najczęściej stosowanych w lekach recepturowych surowców zaliczyć można m.in.:

• Nalewki z konwalii, miłka wiosennego (Tinctura Convallariae, Tinctura Adonis)

Głównym ciałem czynnym tych nalewek są glikozydy nasercowe – efektem działania tych substancji jest zwiększenie siły i spowolnienie skurczy mięśnia sercowego. Dzięki temu, narząd pracuje ekonomiczniej i efektywniej tłoczy krew do naczyń. Mimo tego, że nalewki te są bardzo skuteczne na początkowym etapie niewydolności serca, należy pamiętać że glikozydy kardenolidowe cechuje wąskie okno terapeutyczne. W praktyce oznacza to, że łatwo można je przedawkować [4][5].

• Nalewka głogowa (Tinctura Crataegi)

Dzięki zawartości związków flawonoidowych prowadzi do łagodnego rozkurczu mięśniówki naczyń, w tym naczyń krwionośnych. Przyczynia się do delikatnego obniżenia ciśnienia tętniczego krwi [6].

Czytaj również: Wina i nalewki lecznicze – przykład historycznego aptekarstwa

• Wyciąg z jemioły (Intractum Visci )

Mechanizm działania tej substancji nie został do końca poznany, jednak uważa się że właściwości lecznicze przetworów z jemioły związane są z jej bezpośrednim wpływem na śródbłonek lub mięśniówkę naczyń krwionośnych. Faktem, wartym podkreślenia jest to, że ciała czynne zawarte w tym wyciągu nie działają na mięsień sercowy. Obserwowanym efektem terapeutycznym, wynikającym ze stosowania wyciągu z jemioły jest działanie delikatnie hipotensyjne [7].

• Niketamid

Substancja o zaliczana do stymulantów ośrodkowego układu nerwowego. Jej działanie związane jest również z krótkotrwałym, nieznacznym podniesieniem ciśnienia tętniczego krwi. Mechanizm działania tej substancji jest wielokierunkowy, uważa się że częściowo związany z antagonizmem receptorów GABA.

 Osobny artykuł: Leki recepturowe o działaniu miejscowo znieczulającym

Receptura apteczna w terapii chorób serca

W terapii chorób serca można stosować również leki recepturowe. Poniżej zamieszczamy przykłady recept na preparaty sprawdzające się w tej kategorii dolegliwości:

Guttae cardiacae FP VI

Guttae antihypertonicae

Sprawdź także:

• leki recepturowe stosowane do oczu
• leki recepturowe stosowane na trudno gojące się rany
• leki recepturowe stosowane do ucha
• leki recepturowe o działaniu miejscowo znieczulającym

Bibliografia:

1. GUS, „Statystyka zgonów i umieralności z powodu chorób układu krążenia”, stat.gov.pl. [Online]. Dostępne na: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/statystyka-zgonow-i-umieralnosci-z-powodu-chorob-ukladu-krazenia,22,1.html. [Udostępniono: 25-maj-2019].
2.  „Cardiovascular diseases (CVDs)”. [Online]. Dostępne na: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds). [Udostępniono: 25-maj-2019].
3. „Heart Disease and Stroke Statistics—2013 Update”. [Online]. Dostępne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5408511/. [Udostępniono: 25-maj-2019].
4. „Convallariae herba czyli Ziele konwalii”. [Online]. Dostępne na: http://www.farmakognozjaonline.pl/baz_suro/baza.php?jezyk=&klasa=herba&id=32. [Udostępniono: 25-maj-2019].
5. „Adonidis vernalis herba czyli Ziele miłka wiosennego”. [Online]. Dostępne na: http://www.farmakognozjaonline.pl/baz_suro/baza.php?jezyk=&klasa=herba&id=30. [Udostępniono: 25-maj-2019].
6. „Crataegi fructus czyli Owoc głogu”. [Online]. Dostępne na: http://www.farmakognozjaonline.pl/baz_suro/baza.php?jezyk=&klasa=fructus&id=48. [Udostępniono: 25-maj-2019].
7. „FARMAKOGNOZJA ON LINE”. [Online]. Dostępne na: http://www.farmakognozjaonline.pl/index.php?podstrona=artyku1. [Udostępniono: 25-maj-2019].