Funkcje skóry

Skóra stanowi idealną barierę pomiędzy naszym organizmem, a środowiskiem zewnętrznym. Chroni nas przed różnego rodzaju patogenami, urazami mechanicznymi, promieniowaniem ultrafioletowym, czy też alergenami. Niestety, u niektórych osób w wyniku kontaktu z alergenami dochodzi do stanu zapalnego skóry, zwanego wypryskiem atopowym, lub też atopowym zapaleniem skóry. Jeżeli chcesz więcej się dowiedzieć na temat samego AZS, a także metod recepturowego leczenia tego schorzenia przeczytaj artykuł do końca.

Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane w pieluszkowym zapaleniu skóry

Etiologia i występowanie

AZS jest uwarunkowaną genetycznie, przewlekłą i niezakaźną dermatozą, w przebiegu której dochodzi do licznych nieprawidłowości w budowie i czynności skóry oraz działaniu układu immunologicznego. Wyprysk atopowy jest chorobą występującą przede wszystkim u małych dzieci. W 85% przypadków pojawia się przed 5 rokiem życia. Według szacunków Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w Polsce choruje 4,7-9,2% dzieci oraz 0,9-1,4% dorosłych. Co ciekawe w tej grupie chorych dominują mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich.

Obraz kliniczny tej choroby jest zmienny i zależy od wieku chorego. Przyjęto, że występuje w jednej z dwóch faz klinicznych:

• wypryskowej (mokrej) – dominuje u niemowląt i dzieci młodszych.
• liszajowatej (suchej) – ta forma przeważa u dzieci starszych, młodzieży oraz dorosłych.

Terapia AZS powinna być urozmaicona i zawsze dopasowana do wymagań konkretnego pacjenta. Receptura apteczna daje nam możliwość leczenia chorego preparatami bez powszechnie stosowanych konserwantów, co w niektórych przypadkach może być jedyną akceptowalną formą terapii.

Leczenie atopowego zapalenia skóry nierzadko bywa żmudne i trudne. Wielu pacjentów nie stosuje się dokładnie do zaleceń lekarskich, co utrudnia terapię. Eksperci często podkreślają, że systematyczna i właściwa pielęgnacja ( odpowiednie nawilżenie, natłuszczenie i oczyszczenie) jest jedyną i wystarczającą formą leczenia AZS o nieznacznym nasileniu stanu zapalnego.

Sprawdź także:

• leki recepturowe stosowane do oczu
• leki recepturowe stosowane na trudno gojące się rany
• leki recepturowe stosowane do ucha
• leki recepturowe stosowane w leczeniu kaszlu
• leki recepturowe stosowane w chorobach serca

Główne objawy atopowego zapalenia skóry

W pierwszych 3 latach życia może się objawiać tzw.: skazą białkową. Jest to alergia dziecka na mleko i jego pochodne oraz jaja kurze. Wraz z wiekiem dochodzi do cofnięcia tego typu objawów. Pojawiające się skórne objawy atopii są zazwyczaj początkiem dla tzw. marszu alergicznego, w którym to dochodzi do przechodzenia jednej postaci alergii w drugą, a także zmian jej lokalizacji wraz z wiekiem. W przypadku ostrego przebiegu choroby na skórze występują rumienie, grudki wysiękowe oraz pęcherzyki wypełnione płynem, którym towarzyszy świąd i pieczenie. W przewlekłym przebiegu choroby może wystąpić złuszczanie skóry, strupki oraz lichenifikacja, często dochodzi również do rogowacenia mieszków włosowych bądź rozwoju rybiej łuski. Te zmiany mogą prowadzić do późniejszego wystąpienia przebarwień i odbarwień prozapalnych.

Preparaty służące nawilżeniu/natłuszczeniu skóry

1.Rp.
Aquae dest. 40,0
Ung. Cholesteroli ad 100,0
M.f. cremor
D.S. na całą skórę 2x dziennie

Jest to preparat bardzo dobrze tolerowany przez większość chorych, łatwo wchłaniany, nie dający poczucia tłustej skóry.

2.Rp.
Urea 5,0
Aquae dest. 15,0
Ung. Cholesteroli ad 100,0
M.f. ung
D.S. na skóre 2x dziennie (rano i wieczorem)

Ważne jest, aby w tym przypadku kontrolować, ile pacjent zużywa leku do leczenia objawów choroby, ponieważ ilość ta może się zmieniać w ciągu roku. Zapotrzebowanie zazwyczaj się zwiększa w czasie zimy.

3.Rp.
Paraffini liquidi 10,0
Aquae dest.
Eucerini aa ad 100,0
M.f. cremor
D.S. na skórę twarzy co najmniej 2x dziennie

Preparat zwykle stosowany w okresie lata, dobrze tolerowany przez chorych.

4. Rp.
Acidi salicylici 1,0
Aquae dest. 40,0
Vaselini hydrophylici ad 100,0
M.f. ung.
D.S na skórę ciała przynajmniej 2x dziennie.

Leki stosowane na nadkażone wykwity skórne w przebiegu AZS

1.Rp.
0,5% Sol. Cupri sulfatis 500,0
D.S. do okładów (zmieniać 3x dziennie)

Okłady (mokre, ale nie cieknące) o działaniu bakteriobójczym, grzybobójczym oraz ściągającym.

2.Rp.
Acidi Salicylici 3,0
Erytromycini 1,0
Vaselini ad 100,0
M.f. ung.
D.S. na skórę na zmiany pokryte strupem 1x dziennie przez 10 dni.

W przypadku objawów klinicznych wtórnego nadkażenia bakteryjnego zmian wypryskowych, których czynnikiem etiologicznym jest najczęściej gronkowiec złocisty, wskazane jest miejscowe zastosowanie preparatów odkażających lub antybiotyków.

3.Rp.
3% Sol. Acidi borici 100,0
D.S. do przymoczków za zmiany skórne.

Mokre okłady (przymoczki) stosowane są na sączące zmiany skórne. Należy unikać stosowania kwasy bornego w wysokich stężeniach na duże powierzchnie skóry, zwłaszcza u dzieci.

Leki przeciwzapalne w przebiegu AZS

1.Rp.
Hydrocortisoni 0,25
Eucerini
Aquae dest. aa ad 100,0
M.f. cremor.
D.S na skórę twarzy 1x dziennie przez 3-5dni.

Należy pamiętać, że stosowanie preparatów sterydowych na skórę twarzy może się wiązać z licznymi możliwościami działań niepożądanych, dlatego zawsze zaleca się stosowanie tego typu leków jak najkrócej.

2.Rp.
Prednisoloni 0,25
Urea 5,0
Aquae dest. 15,0
Ung. Cholesteroli ad 100,0
M.f.ung
D.S. na skórę 1x dziennie przez okres dwóch tygodni.

Często, gdy AZS ma łagodny przebieg wystarcza stosowanie miejscowego leku zawierającego glikokortykosteroid 3x w tygodniu w skojarzeniu ze stosowaniem preparatów nawilżająco-natłuszczających co najmniej 2x dziennie. Warto podkreślić, że preparaty glikokortykosteroidów są lekami pierwszego rzutu w leczeniu atopowego zapalenia skóry.

Czytaj też: Maść cholesterolowa

3.Rp.
Hydrocortisoni 1,5
Gliceroli 15,0
Lekobaza LUX ad 100,0
M.f. ung.
D.S. 1x dziennie na zmiany skórne przez okres 1 miesiąca.

Preparat doskonale tolerowany w terapii zmian zlichenifikowanych. Należy pamiętać, że są to tylko niektóre z preparatów stosowanych w leczeniu atopowego zapalenia skóry. Ich gama jest dość obszerna i może być dowolnie modyfikowana przez osoby uprawnione do wystawiania recept.

Bibliografia:

1. Poradnik Receptury Współczesnej cz.I. wydanie II poprawione 2015. Fagron.
2. https://apteline.pl/alergia-astma/artykuly/objawy-atopowego-zapalenia-skory/.
3. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59313,atopowe-zapalenie-skory.
4. https://www.mp.pl/alergologia/ekspert/144274,atopowe-zapalenie-skory-czesc-ii.