Leki recepturowe pomocne w leczeniu łysienia

Wypadanie włosów, zwane również łysieniem, to powszechny problem, który może być objawem zaburzeń homeostazy organizmu, reakcją na przyjmowane leki lub samodzielnym schorzeniem. Leczenie łysienia powinno zostać poprzedzone szczegółową diagnozą i rozpoznaniem przyczyny.
Łysienie – zastosowanie leków recepturowych (fot. Shutterstock).

Rodzaje łysienia

Wypadanie włosów polega na stopniowym zaniku produkcji włosa w mieszku włosowym, co w konsekwencji powoduje utratę włosów na wszystkich obszarach owłosionych. Najważniejszy podział obejmuje rozróżnienie pomiędzy łysieniem bliznowaciejącym, które związane jest z nieodwracalnym zatrzymaniem wzrostu włosa i trwałym wypadaniem (m.in. liszaj płaski, toczeń rumieniowaty, łysienie czołowe włókniste), a niebliznowaciejącym, gdy możliwy jest samoistny lub stymulowany leczeniem odrost włosa.

Niewątpliwie najczęściej występującym wypadaniem włosów jest łysienie androgenowe, które dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet i może się pojawić w dowolnym momencie po okresie dojrzewania.

Osobny artykuł: Wcierka na łysienie androgenowe – nowa recepturowa formuła

Natomiast łysienie telogenowe cechuje się tym, że duża część włosów zostaje w fazie spoczynkowej, co powoduje zwiększoną utratę włosów w ciągu dnia (od 300 do 500 włosów). Przyczyną mogą być zaburzenia pracy tarczycy, poród, operacja, osłabienie lub niedobory witamin i składników mineralnych. Co ważne, łysienie telogenowe występuje po około 3 miesiącach od zaistnienia przyczyny.

Z kolei łysienie anagenowe jest następstwem chemioterapii, w której oprócz komórek nowotworowych, zahamowane zostaje również wytwarzanie mieszków włosowych w skórze.

Innym powodem wypadania włosów może być choroba autoimmunologiczna zwana łysieniem plackowatym (włosy wypadają małymi płatami i z czasem mogą prowadzić do całkowitej utraty) lub zakażenie grzybicze (zaczerwienienie, łuszczenie czy owrzodzenie w miejscu dotkniętym chorobą).

Substancje recepturowe w leczeniu łysienia

Leki recepturowe stosowane w wypadaniu włosów zawierają w składzie substancje, które rozszerzają naczynia krwionośne, co poprawia krążenie w mieszkach włosowych. Dzięki temu cebulki są zaopatrywane w składniki odżywcze i stymulowany jest porost włosów. Są to:

  • nalewka chinowa (chinina),
  • nalewka pieprzowa (kapsaicyna),
  • pilokarpina (w stężeniach 0,125% – 0,5%),
  • olej rycynowy (kwas rycynolowy).

Wykorzystywana jest również rezorcyna, która w zależności od zastosowanych stężeń będzie działać zmiękczająco na skórę głowy lub złuszczająco, co ułatwia wzrost włosa. Podczas gdy kwas salicylowy w stężeniach niższych niż 0,5% ułatwia przenikanie substancji w głąb skóry.

Czytaj również: Czy kwas salicylowy można rozpuścić w oleju rzepakowym?

Ponadto, minoksydyl stosowany jest w stężeniach od 2-5%, a także w niskich dawkach w postaci proszków recepturowych w leczeniu łysienia androgenowego, plackowatego, telogenowego i łysienia na podłożu genetycznym. Poprawia przepływ krwi i pobudza wydzielanie prostaglandyny E2 w mieszku włosowym, co stymuluje wzrost włosa.

Farmakoterapia obejmuje również stosowanie substancji, które blokują receptory androgenowe (pochodne progesteronu, flutamid i spironolakton), zmniejszają stężenie hormonów androgenowych we krwi (estradiol) lub blokują enzym 5-α-reduktazę (finasteryd i dutasteryd).

Przykładowe recepty

Rp.

Resorcini                                 1,0

Pilocarpini                               0,5

Ol. Ricini                                  3,0

Tinct. Chinae                           5,0

Tinct. Capsici                           4,0

Vit. B6                                      5 amp.

Spiritus Vini                             ad 100,0

M.f. solutio

 

Rp.
Pilocarpini                               0,5

Resorcini                                 3,0

Sulfuris ppt.                             10,0

Spir. camphoratus                  20,0

Spir. vini 70%                          66,5

M.f. Solutio

 

Rp.
Minoxidili                                2,0

Glyceroli

Aquae dest.                            aa 17,0

Ethanoli 96°                            ad 100,0

M.f. sol.

D.S. 2 x dziennie na skórę głowy

 

Rp.

Minoxidili                                5,0

Pilocarpini hydrochloridi   0,5

Coffeini                                   1,0

Ac. salicylici                            1,0

Ethanoli 96%                          47,5

Aquae                                     ad 100,0

M.f. sol.

D.S. 1 x dziennie na skórę głowy 5 impulsów z atomizera

 

Rp.

Prednisoloni                            0,02

Acidi salicylici                         0,15

17- β-estradiol                        0,012

Finasteryd                               0,15

Minoxidil 5%                           60,0

M.f. solutio

D.S. 1 x dziennie  1 ml na skórę głowy

 

Bibliografia:

  1. Shapiro, J., Otberg, N., & Hordinsky, M. (2015). Evaluation and diagnosis of hair loss.
    https://www.uptodate.com/contents/evaluation-and-diagnosis-of-hair-loss
  2. https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/11-2009-receptariusz-tonik-na-porost-wlosow/
  3. https://www.aptekarzpolski.pl/receptura/wykorzystanie-minoksydylu-jako-substancji-recepturowej/
  4. https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/skuteczna-terapia-lysienia-u-kobiet-i-mezczyzn/
  5. https://akademiafagronu.pl/wp-content/uploads/bsk-pdf-manager/2021/03/Minoxidil-w-recepturze-Material-z-webinaru.pdf
logo