Lekobaza Lux a klasyczna

Czym różni się Lekobaza Lux od tradycyjnej Lekobazy i czy można je stosować zamiennie?

Lekobaza Lux – każdy składnik ma znaczenie

Skład podłoża Lekobaza Lux Apteczna Galfarm:

Woda oczyszczona
Hydrofobowe podłoże żelowe: parafina ciekła, polietylen wysokiej gęstości, wit. E
Glicerol 85%
Triglicerolu diizostearynian
Izopropylu palmitynian
Magnezu siarczan siedmiowodny
Potasu sorbinian
Kwas cytrynowy jednowodny.

Lekobaza Lux firmy Galfarm jest białą, miekką masą o charakterystycznym połysku. Stanowi krem hydrofobowy o charakterze lipofilowym tzw. oleożel. Podłoże zawiera 65% wody oczyszczonej, co zapewnia mu lepsze właściwości nawilżające (także dzięki dodatkowi glicerolu 85%), niż klasyczna Lekobaza, w której zawartość wody wynosi ok. 40%. Duża ilość wody wymusza obecność konserwantu – sorbinianu potasu. Podstawą Lekobazy Lux jest usieciowana polimerem parafina płynna wzbogacona o niewielką ilość witaminy E (max. 20 ppm) o działaniu antyoksydacyjnym. Kwas cytrynowy obecny w składzie zapewnia korzystne dla skóry obniżenie pH podłoża do wartości w przedziale 3,5-5,0. Palmitynian izopropylu nawilża, a także pobudza wzrost zdrowych komórek naskórka. Lekobaza Lux polecana jest do sporządzania kremów o charakterze emulsji w/o ze względu na obecność emulgatora w/o – diizostearynianu triglicerolu. Siedmiowodnemu siarczanowi magnezu przypisuje się właściwości oczyszczające i zmniejszające stany zapalne. Lekobaza Lux jest wytwarzana według niemieckiej monografii Deutscher Arzneimittel-Codex – Cremor basalis hydrophobicus.

Możliwości technologiczne

Lekobaza Lux, dzięki obecności emulgatora izostearynianu triglicerolu, jest dedykowana do emulsji typu w/o, jednak można na jej bazie uzyskać także emulsję typu o/w. Do podłoża możliwe jest wemulgowanie dodatkowo 20-30% wody. Jest to proces długotrwały, ale uzyskana emulsja charakteryzuje się stosunkowo wysoką trwałością.

W przypadku maści roztworu wysoka zawartość wody zapewnia możliwość bezpośredniego rozpuszczania substancji czynnych w podłożu bez konieczności stosowania dodatkowego rozpuszczalnika.

Przy sporządzaniu maści zawiesiny na bazie Lekobazy Lux, której jednym ze składników jest gliceryna, nie jest wymagany dodatek substancji zwilżających. Tego typu maści najlepiej przygotowywać w dwóch etapach: początkowo sporządzić koncentrat substancji proszkowej z niewielką ilością podłoża, a następnie dodać pozostałą ilość podłoża i całość wymieszać.

Z technologicznego punktu widzenia zaletą Lekobazy Lux, w przeciwieństwie do klasycznej Lekobazy, jest możliwość zastosowania dowolnych obrotów miksera recepturowego w trakcie przygotowywania leku, gdyż podłoże nie zmienia swojej objętości ani konsystencji. Ułatwia to pakowanie gotowego produktu zarówno do pudełek jak i tub. Tradycyjna Lekobaza charakteryzuje się znacznym zwiększeniem objętości i upłynnieniem konsystencji w przypadku zbyt intensywnego mieszania (zbyt wysokie obroty miksera aptecznego).

Czytaj również: Jak zapewnić właściwą trwałość leku recepturowego stosowanego na skórę?

Niezgodności i trwałość

Lekobaza Lux dobrze łączy się z większością surowców stosowanych w recepturze aptecznej, jednak ze względu na niskie pH i wysoką zawartość wody może tworzyć problemy podczas sporządzania leku. Niektóre substancje tracą aktywność w kwaśnym środowisku. Przykładem może być erytromycyna, która jest nietrwała w pH charakterystycznym dla Lekobazy Lux. Mimo, że z omawianym podłożem nie tworzy niezgodności widocznych gołym okiem, w jego środowisku ulega szybkiej degradacji.

Pamiętając, że Lekobaza Lux umożliwia wemulgowanie do podłoża dodatkowo 20-30% wody, należy zwrócić uwagę na ilość roztworu wodnego przepisanego na recepcie. W przypadku przekroczonej ilości roztworu trzeba zmniejszyć jego ilość, uwzględniając zawartość wody w podłożu i rozpuszczalność konkretnych substancji.

Ponadto dodanie roztworów wodnych skraca trwałość leków wykonanych na tym podłożu. Wynika to z faktu, że stężenie środka konserwującego – sorbinianu potasu w Lekobazie Lux wynosi 0,14%. Zalecane stężenie tego konserwantu waha się między 0,2 – 0,4%. Dodając dodatkowe roztwory wodne następuje rozcieńczenie środka konserwującego, co wpływa niekorzystnie na trwałość leku.

Zastosowanie

Lekobaza Lux w przeciwieństwie do tradycyjnej Lekobazy jest trudno zmywalna wodą. Podłoże tworzy natłuszczającą warstwę ochronną na powierzchni skóry, dzięki czemu uelastycznia naskórek, przedłuża kontakt substancji czynnych ze skórą i ułatwia ich wnikanie w głąb (duża zdolność penetracji została wykazana w badaniach in vitro). Kolejną różnicą jest intensywniejsze działanie nawilżające. pH zbliżone do fizjologicznego wpływa na dobrą kondycję skóry, a dodatkowo zabezpiecza przed nadmiernym rozwojem drobnoustrojów. Czyste podłoże bez dodatków daje przyjemne uczucie chłodzenia podczas smarowania. Lekobaza Lux świetnie sprawdza się jako podłoże kremowe dla preparatów w odwodnieniu skóry w przebiegu stanu zapalnego, a także w recepturze ginekologicznej ze względu na lekką konsystencję, trudną zmywalność i dobrą przyczepność.

Porównanie Lekobazy i Lekobazy Lux – podsumowanie

Jak wspomniano, oba podłoża mimo podobnej nazwy mają zupełnie inne właściwości. Najważniejsze cechy różniące je od siebie zestawiono w tabeli poniżej.

LEKOBAZA LUX	LEKOBAZA
Podłoże lipofilowe (zawiera emulgatory W/O)	Podłoże amfifilowe (zawiera emulgatory O/W i W/O)
Zawartość wody w podłożu ok. 60 %	Zawartość wody w podłożu ok. 45 %
pH zbliżone do fizjologicznego ok. 3,5 – 5,0	pH ok. 5,5
Podłoże trudno zmywalne wodą	Podłoże łatwo zmywalne wodą
Ograniczona zdolność absorbowania wody Liczba wodna = 10	Bardzo wysoka zdolność absorbowania wody Liczba wodna > 300
Dowolność parametrów mieszania – podłoże nie zmienia objętości i konsystencji	Przy zbyt wysokich obrotach podłoże zwiększa swoją objętość i zmienia konsystencję na bardziej płynną
Dodatek roztworu wodnego obniża stężenie konserwantu – zmniejszenie trwałości produktu leczniczego	Dodatek roztworu wodnego nie zaburza układu konserwującego

Przedstawione porównanie potwierdza całkowitą odmienność obu podłoży. W związku z tym niedopuszczalna jest zamiana Lekobazy na Lekobazę Lux i odwrotnie.