Czym są konopie siewne?
Konopie siewne (Cannabis sativa) jest cenioną rośliną od setek lat i obecnie uprawiana jest w celach leczniczych, spożywczych i włókienniczych. Występują w niej m.in. kannabinoidy, takie jak ∆9-tetrahydrokannabinol (THC) oraz kannabidiol (CBD). THC, w przeciwieństwie do CBD, wykazuje działanie psychoaktywne. Mogą one oddziaływać na układ endokannabinoidowy, który odpowiada za wiele procesów organizmu. Obecnie możliwe jest pozyskiwanie wielu przetworów z konopi, np. marihuanę medyczną otrzymywaną z konopii siewnych typu narkotycznego.
Marihuana medyczna wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwwymiotne, przeciwskurczowe i przeciwdrgawkowe. Dzięki temu może być stosowana u pacjentów onkologicznych, z dolegliwościami bólowymi, epilepsją, stwardnieniem rozsianym, spastycznością. Znalazła również zastosowanie w leczeniu nudności i wymiotów związanych z chemioterapią.
Czytaj także: Historia i przyszłość receptury aptecznej
Marihuana medyczna w recepturze aptecznej- co mówią na ten temat aktualne przepisy?
Obecnie konopie medyczne jest zalegalizowaną rośliną stosowaną, jako surowiec recepturowy. Jest to możliwe dzięki ustawie z dnia 07 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dziennik Ustaw z 2017 poz. 1458). Może być ona zatem wydawana wyłącznie w aptece i tylko i jedynie jako lek recepturowy.
Realizacja i wycena recepty z marihuaną medyczną
Aby pacjent mógł otrzymać lek recepturowy z marihuaną medyczną, musi on posiadać receptę typu Rpw. (dla środków odurzających z grupy I-N). Zgodnie z aktualnymi przepisami recepta powinna zawierać nazwę substancji roślinnej (tj. Cannabis flos), ilość THC i CBD, dokładną masę suszu (słownie wyrażoną w gramach) wraz z dawkowaniem dla pacjenta (nie może przekraczać zapotrzebowania na 90 dni stosowania). Maksymalna zawartość kannabinoidów nie powinna przekraczać 10% odstępstwa od zadeklarowanej zawartości. Recepta musi być zrealizowana w ciągu 30 dni od daty jej wystawienia przez lekarza.
Co ważne, lek ten jest pełnopłatny, tzn. nie może być wydawany na zniżkę. Wynika to bowiem z ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Do wyceny należy wybrać kod „8” – dla mieszanek ziołowych (do 100 gramów). Dodatkowo, w wycenie należy każdorazowo doliczyć koszt opakowania aptecznego.
Czytaj także: Aby lek recepturowy nie zaszkodził. O co zapytać pacjenta?
Marihuana medyczna w recepturze aptecznej
Przed przystąpieniem do realizacji należy sprawdzić poprawność recepty. Po jej zweryfikowaniu możliwe jest wykonanie leku. Ze względu na to, że marihuana medyczna w oryginalnym opakowaniu stanowi mieszankę ziołową, przed jej rozfasowaniem należy ocenić jej jakość. Przy rozdzielaniu porcji dla pacjenta należy rozważyć, czy rozdrabnianie jest uzasadnione, gdyż proces ten może powodować straty składników bioaktywnych, co może wiązać się ze zmniejszeniem skuteczności terapii.
Sporządzony lek recepturowy należy umieścić w szczelnym pojemniku i zamknąć nakrętką. Jest to niezwykle ważne, ponieważ surowiec ten ma właściwości higroskopijne i jest wrażliwy na promieniowanie słoneczne. Warto stosować pochłaniacze wilgoci w pojemnikach z lekiem, dzięki czemu surowiec będzie chroniony przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych.
Czytaj także: Medyczna Marihuana- przegląd produktów
Zalecenia dla pacjenta
Terapia za pomocą marihuany medycznej polega na stopniowym zwiększaniu dawki leku, co zależy przede wszystkim od dolegliwości pacjenta. Ważne jest zatem, aby poinformować go o właściwym stosowaniu leku. Pacjenci powinni używać waporyzatora, umożliwiającego uzyskanie pary z substancjami czynnymi, które następnie powinny być wdychane przez pacjenta. Zaletą waporyzacji jest m.in. szybkość działania substancji. Warto pamiętać, aby nie palić suszu, ponieważ w temperaturze powyżej 600 °C substancje czynne mogą ulec rozkładowi do związków toksycznych dla organizmu człowieka, np. do wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Podczas wydawania leku w aptece, koniecznie należy upewnić się, że pacjent wie, jak stosować przygotowany przez nas preparat.
Autor: Damian Pielorz
Źródła:
- Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Dz. U. 2005 nr 179 poz. 1485.
- Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa z dnia 07 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, Dz. U. 2017 poz. 1458
- Piekuś-Słomka N, Konopie medyczne – kompendium wiedzy farmaceuty, Farmacja Polska 2020, 76(2): 88 – 92.
- Kordalewska K, Konopie medyczne jako surowiec do receptury aptecznej, Receptura.pl: https://receptura.pl/konopie-medyczne-jako-surowiec-do-receptury-aptecznej/.
- Klimkiewicz A, Konopie medyczne i zastosowanie kannabinoidów, Warszawa, 2022.
