Mieszanie – jaki jest cel procesu?
Mieszanie odpowiada za homogeniczność wykonywanego leku. Zapewnia połączenie się ze sobą wszystkich składników w jednolitą całość. Dzięki starannemu mieszaniu substancje czynne są równomiernie rozmieszczone w całkowitej masie leku. Równomierne rozmieszczenie jest niezwykle ważne przy wykonaniu proszków dzielonych, czopków, a także globulek. Do każdej kapsułki czy formy powinna przecież trafić równa, jednakowa część substancji czynnych.
Mieszanie wspomaga także proces rozpuszczania, szczególnie tych substancji, które są trudno rozpuszczalne w rozpuszczalniku. W niektórych przypadkach wymaga cierpliwości, w innych wymaga także specjalnych warunków, na przykład kiedy substancja rozpuszcza się wyłącznie w wyższej temperaturze.
Dodatkowo proces mieszania jest ważną wskazówką dla pacjenta, kiedy dostaje on lek w postaci zawiesiny. Substancje czynne w takim przypadku są trudno rozpuszczalne lub całkowicie nierozpuszczalne. Farmaceuta powinien poinformować pacjenta o konieczności wymieszania leku przed zastosowaniem. Może to zrobić na przykład poprzez wstrząśniecie butelki z lekiem, w celu równomiernego rozmieszczenia substancji leczniczych w całej ilości leku.
Czytaj również: Przed użyciem wymieszać – kiedy taka informacja powinna znaleźć się na opakowaniu leku?
Jakie narzędzia wykorzystuje się do mieszania?
W przypadku leków płynnych proces mieszania wykonuje się w szklanych zlewkach za pomocą szklanej bagietki. Wykonując leki stałe, mieszanie się składników stałych przeprowadza się w moździerzach. Proszki rozciera się za pomocą pistla. Pomocnym narzędziem jest w takim przypadku karta recepturowa, czyli znana praktykom receptury kliszka. Za jej pomocą, w trakcie rozcierania, zgarnia się ze ścian moździerza masę proszkową do środka naczynia. W moździerzach można także przygotować leki półstałe. Wprowadzając do podłoża substancje czynne, należy energiczne mieszać całość za pomocą pistla. Także w tym przypadku przydaje się kliszka.
Do wymieszania składników leków płynnych warto sięgnąć po miksery – unguatory, za pomocą których w krótkim czasie można przygotować jednolitą masę. Dużą zaletą unguatora jest możliwość dostosowania intensywności i czasu mieszania do potrzeb przygotowywanego leku.
Czytaj również: Maść rozwarstwiła się podczas kręcenia – co mogło być przyczyną?
Dlaczego ważne jest to, czym mieszamy?
Wykonując leki z jodem, należy używać do mieszania szklanych bagietek lub plastikowych łyżeczek. Nigdy nie powinno używać się metalowych łyżeczek, ponieważ jod wchodzi w silne reakcje z metalami. Mogłoby to spowodować przedostanie się metali ciężkich z takiej łyżeczki do leku.
Wykonując leki półstałe aseptyczne przy pomocy unguatora, powinno się sięgnąć po mieszadła jednorazowe. Podobnie sytuacja dotyczy substancji barwiących, na przykład ichtiolu.
Czytaj również: Niezamknięte opakowanie jodu – czym to grozi?
mgr farm. Aleksandra Siemionek
Bibliografia:
- Jachowicz, R. (red.). Receptura apteczna. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015. S. 54-55
- https://receptura.edu.pl/jod-jodum/ Dostęp z dnia 10.04.2023
- https://farmacja.pl/mieszadla-jednorazowe-pamietasz-kiedy-nalezy-ich-uzyc/ Dostęp z dnia 10.04.2023
