Miksery stosowane w aptecznej recepturze

Receptura apteczna, mimo pesymistycznych prognoz, wciąż nie jest przeżytkiem. Jej największą zaletą jest możliwość indywidualizacji terapii. Doskonalenie metod sporządzania leków recepturowych z całą pewnością przyczynia się do podniesienia atrakcyjności tych produktów oraz zwiększenia chęci wykorzystania ich w lecznictwie. Mechanizacja, zapoczątkowana kilkanaście lat temu przez wprowadzenie mikserów recepturowych do aptek, niewątpliwie była krokiem milowym w optymalizacji pracy farmaceutów.
Na rynku możemy znaleźć miksery półautomatyczne oraz całkowicie automatyczne. Różnice w ich działaniu są dosyć istotne (fot. receptura.pl).

Czas moździerza i pistla dobiega końca?

Pojawienie się mikserów w aptekach niewątpliwie zrewolucjonizowało ówczesną recepturę. Mimo że nie jest to wysoce specjalistyczny sprzęt, a raczej odpowiednik kuchennego blendera, jego użycie zastąpiło m.in. długotrwałe kręcenie maści w moździerzu, czy topienie podłoża czopkowego w parownicy na łaźni wodnej. Główną zaletą robota jest fakt, że umożliwia wytwarzanie maści bezpośrednio w pojemnikach, które są ostatecznym, wygodnym dla pacjenta opakowaniem leku. Dodatkowo wykorzystując mikser apteczny nie ma potrzeby mycia i wyparzania tradycyjnych aptekarskich utensyliów przed przystąpieniem do pracy. Sam czas przygotowania leku jest także znacznie krótszy. Ogromnym atutem miksera jest możliwość dostosowania intensywności i czasu mieszania do potrzeb przygotowywanego produktu. A to zapewnia odpowiednią jakość sporządzanych leków recepturowych.

Mimo licznych zalet mechanicznego pomocnika, tradycyjny moździerz i pistel wciąż są stale wykorzystywane w recepturze. Przygotowywanie leku klasyczną metodą umożliwia ocenę wizualną w trakcie pracy, co ma duże znaczenie w przypadku niektórych przepisów. Należy także pamiętać, że mikser nie posiada funkcji mikronizowania substancji krystalicznej. Dlatego gdy wykonujemy leki zawierające takie składniki, należy zmikronizować je w moździerzu przed wprowadzeniem do podłoża.

Czytaj również: 5 urządzeń ułatwiających wykonanie leków recepturowych

Miksery recepturowe – rodzaje

Wybierając mikser recepturowy należy zwrócić uwagę na zaświadczenia i certyfikaty, które potwierdzają zgodność urządzenia z obowiązującymi normami, gwarantują bezpieczeństwo i najwyższą jakość wytwarzanych produktów leczniczych.

Na rynku możemy znaleźć miksery półautomatyczne oraz całkowicie automatyczne. Różnice w ich działaniu są dosyć istotne. W przypadku miksera półautomatycznego pojemnik z odważonymi składnikami leku i dopasowanym do jego wielkości mieszadłem, montowany jest w głowicy napędowej. Mechanizm wymaga przytrzymywania w dłoni opakowania i wykonywania ręcznie ruchów posuwistych, tj. podnoszenia i opuszczania. Ten rodzaj urządzenia zalecany jest do wykonywania leków recepturowych w postaci płynnej i półstałej o niskiej lepkości, ze względu na zwykle mniejszą moc silnika. Niedogodnością w użytkowaniu może być ograniczony zakres możliwych do wykonania postaci leku recepturowego, aktywny udział osoby obsługującej w trakcie mieszania oraz konieczność zapewnienia częstych przerw w pracy miksera. Zaletą jest zaś niższa cena urządzenia w porównaniu do robota automatycznego oraz możliwość kontroli procesu topienia podłoża przez doświadczonego operatora.

Przy użyciu miksera w wersji automatycznej proces mieszania jest samoczynny i nie wymaga kontroli ze strony osoby wykonującej lek. Niewątpliwą zaletą tego typu urządzenia jest uzyskanie powtarzalnych warunków wytwarzania produktu leczniczego. Modele automatyczne przeznaczone są do sporządzania preparatów recepturowych o różnej konsystencji, tj.: płynnej, półstałej i stałej.

Sprawdź także: Jak dbać o apteczne wagi?

Pojemniki jako finalne opakowanie leku

Pojemniki, w których przygotowywane są półstałe postaci leku magistralnego, stanowią jednocześnie ostateczne opakowanie leku dla pacjenta. Wykonane są z tworzyw sztucznych: polipropylenu i polietylenu, odpornych na podwyższoną temperaturę do wartości 85°C i promieniowanie mikrofalowe. Pokrywy pojemników są często wyposażone w elastyczne uszczelki, a ściśle przylegające do ścianek pojemnika dno posiada możliwość przesuwania zawartości i podania preparatu bez konieczności otwierania pokrywy.

Do opakowań dołączone są końcówki dozujące oraz aplikatory, które ułatwiają dozowanie leku w zależności od konsystencji preparatu i drogi podania. Do sporządzania leków jałowych przeznaczone są sterylne zestawy zawierające jałowy pojemnik z pokrywą i nakrętką, mieszadło jednorazowe oraz sterylny aplikator.

Literatura:

  1. Maciejewska, A., Niwiński, K., Jaworski, B., Jachowicz, R. Doskonalenie metod sporządzania leku recepturowego. Farm Pol, 2017, 73 (12): 746–753.
  2. https://farmacja.pl/5-urzadzen-ulatwiajacych-wykonanie-lekow-recepturowych/.
  3. https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/03-2015-apteczne-oblicza-mechanizacji-unguator/.
  4. http://www.med-online.pl/jaka-jest-roznica-miedzy-mikserem-automatycznym-i-polautomatycznym/.
  5. https://pantabletka.pl/dla-aptek-nowe-miksery-apteczne-automat-i-polautomat/.
logo