Naturalne surowce wzmacniające serce w recepturze aptecznej

Nie trzeba nikomu tłumaczyć jak ważny jest centralny narząd naszego układu krwionośnego. Choroby układu sercowo-naczyniowego są główną przyczyną zgonów na całym świecie. Szacuje się, że rocznie umiera około 17,9 mln osób z powodu chorób układu krążenia. A jak podaje WHO (World Health Organization) 85% zgonów jest spowodowanych atakiem serca i udarem. My sami mamy ogromny wpływ na stan naszego układu sercowo-naczyniowego. Przyczyną zawałów serca i udarów mózgu jest bowiem, kombinacja czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów, niezdrowa dieta i otyłość, szkodliwe spożywanie alkoholu, nadciśnienie, cukrzyca i hiperlipidemia.
Naparstnica purpurowa jest bardziej toksyczna od wełnistej (fot. Shutterstock).

Leki roślinne stosowane w chorobach serca

W leczeniu nadciśnienia, arytmii czy w celu wzmocnienia pracy serca stosuje się także preparaty ziołowe. Ze względu na różnorodny profil działania ziół oraz liczne interakcje, w jakie mogą one wchodzić z lekami, bardzo ważna jest tutaj wcześniejsza konsultacja lekarska. Zioła to skuteczne preparaty lecznicze, ale jak każdy lek, w niewłaściwej dawce mogą okazać się szkodliwe.

Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane w chorobach serca

Liść naparstnicy wełnistej (Digitalis lanatae folium)

Naparstnica wełnista zaliczana jest do roślin leczniczych ze względu na zawartość glikozydów kardenolidowych (a konkretnie lanatozydu A, B i C). Ich wyjątkowe działanie opiera się na wzmożeniu siły skurczu mięśnia sercowego, a także zwiększeniu objętości wyrzutowej serca, co powoduje, że serce pracuje bardziej ekonomicznie. Dodatkowo, związki te powodują wydłużenie okresu odpoczynku serca oraz zwiększenie przepływu krwi przez nerki – dodatkowy efekt moczopędny (związany z obecnością w naparstnicy flawonoidów). 

Z naparstnicy wełnistej otrzymuje się digoksynę, która znalazła zastosowanie w leczeniu zastoinowej niewydolności krążenia czy w utrwalonym migotaniu przedsionków. 

Inną odmianą naparstnicy jest naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea). Zawiera ona podobny zestaw składników aktywnych, ale działa znacznie wolniej oraz ma zdolność kumulacji w organizmie, w konsekwencji jest bardziej toksyczna. Obecnie nie stosuje się jej w lecznictwie. 

Ziele konwalii majowej (Convallarae herba)

Ta sięgająca swoim zasięgiem niemal całą Europę oraz środkową i północną Azję roślina, również zawiera glikozydy kardenolidowe. Główny glikozyd stanowi konwalatoksyna, która wykazuje najsilniejsze działanie na mięsień sercowy spośród wszystkich znanych glikozydów (działa 10-krotnie silniej od digoksyny). Jednocześnie ziele konwalii jest jedną z najczęściej wykorzystywanych leczniczo substancji roślinnych o działaniu nasercowym (wchodzi min. w skład kropel nasercowych). Kardenolidy ziela konwalii zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego oraz nieznacznie zmniejszają liczbę skurczów. 

Bardzo ważne jest tutaj stosowanie wyłącznie preparatów gotowych i zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty, ponieważ konwalia majowa jest rośliną trującą, a sporządzanie preparatów domowych nie pozwala na dokładne określenie zawartości substancji czynnej.

Czytaj również: Nalewki zawierające glikozydy kardenolidowe – charakterystyka

Ziele miłka wiosennego (Adonidis vernalis herba)

Glikozydy miłka wiosennego działają szybko i dwukrotnie słabiej od konwalii majowej. Dodatkowo zawiera on flawonoidy- pochodne luteoliny o słabym działaniu moczopędnym. Zwykle stosowane są w leczeniu przewlekłej niewydolności krążenia pochodzenia sercowego, miażdżycy oraz w leczeniu obrzęków.

Głóg dwuszyjkowy (Crataegus oxyacantha)

Jest to roślina wieloletnia, która pospolicie występuje w Polsce. Substancje lecznicze obecne są w owocach i kwiatostanie głogu. Są one źródłem flawonów (witeksyna i jej pochodne), flawonoli czy amin biogennych, które to usprawniają przepływ krwi przez tętnice wieńcowe oraz działają normalizująco na rytm serca. Flawonole dodatkowo łagodnie obniżają ciśnienie tętnicze krwi.

Zawarte w głogu saponiny wpływają korzystnie na profil lipidowy poprzez działanie zmniejszające wchłanianie cholesterolu. Głóg może okazać się również skuteczny w problemach z bezsennością, ponieważ działa uspokajająco i normalizuje sen. Występuje on powszechnie w preparatach dostępnych w aptekach, wskazany jest do stosowania szczególnie osobom starszym z nadciśnieniem, miażdżycą i przewlekłą niewydolnością krążenia pochodzenia sercowego. 

logo