Oleożele – charakterystyka podłoża

Oleożel to węglowodorowe podłoże miękkie, które wytwarzane jest zgodnie z przemysłową procedurą wykorzystującą 95 części wagowych parafiny i 5 części wagowych polietylenu wysokociśnieniowego.

Skład podłoża gwarantuje mu wyższą (w porównaniu z wazeliną białą) homogenność, plastyczność, a także rozsmarowywalność. Dodatkowo dość dobrze znosi obróbkę recepturową, nawet w temperaturze otoczenia. Dane literaturowe sugerują, że w zakresie temperatur 0-70 stopni Celsjusza zachowuje stabilność i nie ulega rozwarstwieniu.

Oleożele tworzą na powierzchni skóry natłuszczającą warstwę, co zapobiega przed jej wysychaniem. Ponadto wspomagają przenikanie substancji czynnych przez powłoki skórne i poprawiają elastyczność naskórka. Wspomniane podłoża działają intensywniej nawilżająco niż np. Lekobaza, gdyż mogą zawierać większe ilości wody.

Oleożel jest jednym z surowców zarejestrowanych w Deutscher Arzneimittel Codex (DAC), który ze względu na swój obojętny charakter stanowi dobry nośnik substancji np. przeciwbólowych lub przeciwreumatycznych.

Osobny artykuł: Żele – czy mają znaczenie w recepturze aptecznej?

Leki recepturowe z oleożelem

Żel bazowy hydrofobowy może być wykorzystywany do przygotowania różnych receptur na półstałe postacie leku. Jednym z jego zastosowań może być przygotowywanie maści typu roztworu, np. z kamforą bądź mentolem, które będą miały działanie miejscowo rozgrzewające bądź chłodzące. Surowiec recepturowy sprawdzi się również do opracowywania maści typu zawiesina, zawierających dodatkowo kwas salicylowy, benzokainę czy metronidazol. Wprowadzenie do tego podłoża roztworów witamin bądź mocznika doprowadzi do uzyskania maści o charakterze emulsji.

Przygotowanie półstałej postaci leku zawierającej w składzie oleożel zakłada pracę z moździerzem i pistlem lub unguatorem. Warto jednak podkreślić, że zgodnie z wynikami opublikowanych badań, wybrana forma realizacji receptury ma znaczący wpływ na liczbę wodną surowca. Maści przygotowywane z użyciem moździerza, charakteryzuje liczba wodna około 5, z kolei dla tych przygotowywanych przy użyciu miksera recepturowego wynosi ona 10.

Wspomniane podłoże może być wykorzystywane do przygotowania preparatów leczniczych sprawdzających się w terapii powierzchniowych stanów zapalnych skóry, chorób zapalnych i reumatycznych, ran czy nadmiernego przesuszenia skóry.

Oleożele – przykłady recept z wykorzystaniem surowca

Poniżej przedstawimy przykłady 3 recept na leki robione, które wykorzystują wspomniany surowiec recepturowy.

Preparat z kwasem salicylowym na łuszczycę

Zastosowanie: Kwas salicylowy w stężeniu zaproponowanym w recepcie wykazuje działanie keratolityczne. Gotowy preparat może być stosowany u pacjentów cierpiących m.in. na łuszczycę, łojotokowe zapalenie skóry, a także niektóre hiperkeratozy.

Zobacz również: Leki recepturowe stosowane w łuszczycy

Preparat z prednizolonem na przewlekłe stany zapalne skóry

Zastosowanie: Prednizolon jest glikokorykosteroidem, wykazującym działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne oraz immunosupresyne. Gotowy preparat znalazł zastosowanie w leczeniu m.in.: przewlekłych stanów zapalnych skóry, a także wyprysku kontaktowego.

Preparat z metronidazolem i ichtiolem na zakażenia skóry

Zastosowanie: Metronidazol i ichtiol w tej recepturze odpowiadają za wzmocnione działanie dezynfekujące postaci leku. Wskazania do stosowania tej maści obejmują mieszane zakażenia skóry z towarzyszącą czyracznością, a także zakażenie skóry organizmami beztlenowymi.

Literatura:

1. Wróblewska M, Czajkowska – Kosnik A, Winnicka K, “Oleogel – żel bazowy hydrofobowy jako nowoczesne podłoże w recepturze półstałych postaci leku”, Aptekarz Polski, udostępniono: 27.05.2020. Dostęp z dnia 31.12.2022 r.
2. Receptura +: Actfarm Oleogel, broszura surowca, Actifarm, udostępniono: 05.2020, Dostęp z dnia 31.12.2022 r.
3. Galfarm: “Lekobaza Lux Apteczna”, Galfarm, surowce recepturowe (odnośnik: https://galfarm.pl/baza-wiedzy/surowce/lekobaza-lux-apteczna/) Dostęp z dnia 31.12.2022 r.