Odleżyny – leczenie
Odleżyny nieustannie stanowią częsty problem pacjentów. Leczenie odleżyn zwykle podejmuje się przez ocenę jaki zamiana skórna ma wygląd. Stosowanie tylko odpowiednich opatrunków przyniesie skuteczne rezultaty. Alginiany jak i poliuretany są stosowane, kiedy rana jest we wczesnym stadium martwiczym. W sytuacji, kiedy występuje martwica, ale nie ma wysięku, należy osłaniać ranę stosując opatrunki żelowe. Kiedy rana charakteryzuje się wysiękiem, skuteczne będą wtedy opatrunki z warstwą hydrokoloidową. Może również wystąpić infekcja rany, wówczas opatrunki zawierające srebro będą działań na nią odkażająco. Poza opatrunkami można również zastosować aerozol bądź proszek zawierający dekstranomery, które przy kontakcie z wysiękiem tworzą żel i działają przeciwbakteryjnie.
Czytaj również: Żele – czy mają znaczenie w recepturze?
Odleżyny – profilaktyka
W przypadku profilaktyki przeciw odleżynom należy dbać o higienę osoby chorej. Ważnym jest to, aby obmywać ciało ciepłą wodą z dodatkiem delikatnych środków o pH około 5,5. Stosujemy takie preparaty, które utrzymają kwasowe środowisko skóry. Zapobiega to rozwojowi bakterii. Nie zaleca się używania preparatów zawierających alkohol, ponieważ istotne jest, aby nie podrażniać skóry pacjenta. Dobrze jest zaopatrzyć się w materac przeciwodleżynowy, a także unikać nacisku na zmienione chorobowo miejsca i starać się utrzymywać świeżość jak i doprowadzać świeże powietrze do ran. Odpowiednia dieta – bogata w białko, witaminę C i cynk – może również przyczynić się do poprawy stanu pacjenta.
Czytaj również: Leki recepturowe na trudno gojące się rany
Odleżyny – propozycje rozwiązań recepturowych
Większość recept, które zostaną przestawione, zawierają morfinę. Działa ona przeciwbólowo i przeciwzapalnie.
Żele
Detreomycyna i neomycyna działają przeciwbakteryjnie.
| Rp. | |
| Morphini hydrochlorici | 0.05 |
| Neomycini sulf. | 0.1 |
| Detreomycini | 0.2 |
| Lidocaini hydrochlorici | 5.0 |
| Gummi arabici muc. | 10.0 |
| Aquae | ad 100.0 |
| M.f. susp. |
Część wody wykorzystujemy do sporządzenia i roztarcia gumy. Morfinę, neomycynę i lidokainę rozpuszczamy w reszcie wody. Detreomycynę rozcieramy i zawieszamy w powstałym kleiku. Na koniec całość łączymy ze sobą.
Roztwór
W przypadku roztworu można wykorzystać chlorowodorek morfiny i wodę.
| Rp. | |
| Morphini hydrochlorici | 0.2 |
| Aquae | ad 100.0 |
| M.f. sol. | |
| D.S. 2x dziennie |
Maści
| Rp. | |
| Morphini hydrochlorici | 0.2 |
| Balsami peruviani | |
| Aquae | aa 10.0 |
| Eucerini | ad 100.0 |
| M.f. ung. | |
| D.S. Co 4 godziny smarować odleżynę |
Eucerynę odważamy i dajemy do moździerza. Następnie stopniowo dodajemy balsam peruwiański. Morfinę rozpuszczamy w wodzie i dodajemy do moździerza. Balsam peruwiański przyczynia się do wzrostu ziarninowania, a także działa przeciwzapalnie
i odkażająco.
| Rp. | |
| Morphini sulphas | 0.2 |
| Glycerini | 3.0 |
| Eucerini | ad 100.0 |
| M.f. ung. | |
| D.S. Na zmiany skórne |
Glicerynę mieszamy z euceryną w moździerzu i następnie dodajemy siarczan morfiny.
| Rp. | |
| Balsam Szostakowskiego | 25.0 |
| Lanolini | 40.0 |
| Vaselini albi | ad 100.0 |
| M.f. ung. | |
| D.S. Zewnętrznie |
Odważamy składniki podłoża: lanolinę, a także wazelinę białą. W moździerzu oba podłoża łączymy w jednolitą masę. Następnie stopniowo dodajemy balsam Szostakowskiego. Balsam przez swoje działanie bakteriostatycznei fungistatyczne zapewnia odpowiednie środowisko rany. Zmniejsza również wysięk i proces zapalny.
mgr farm. Patryk Pabich
Literatura:
- Wiercińska lek. Magdalena. Medycyna Praktyczna. [Online] https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171049,odlezyny.
- Seni. [Online] 2021. https://seni.pl/pl_PL/baza-wiedzy-seni/odlezyny-czym-sa-i-jak-wygladaja-przyczyny-zapobieganie-profilaktyka-i-leczenie.
- Farmacja.net. Aptekarz.pl. [Online] https://aptekarz.pl/preparaty-stosowane-w-terapii-odlezyn/.
- mgr farm. Katarzyna Winnicka prof. dr hab. n. farm. Katarzyna Winnicka. Recepta.pl. O wykorzystaniu leku recepturowego w terapii bólu – preparaty o działaniu miejscowym. [Online] 2021. https://magazyn-recepta.pl/o-wykorzystaniu-leku-recepturowego-w-terapii-bolu-preparaty-o-dzialaniu-miejscowym/.
- Barbara Pandyra-Kowalska Witold Jucha. Actifarm. Wykorzystanie nowych podłoży żelowych w praktyce receptury apteki szpitalnej. [Online] 2020. https://actifarm.pl/wp-content/uploads/2021/04/Farmacja-Polska-Wykorzystanie-nowych-pod%C5%82o%C5%BCy-%C5%BCelowych-w-praktece-receptury-apteki-szpitalnej.pdf.
- Redakcja. Farmakoekonomika Szpitalna. Możliwości recepturowe z wykorzystaniem morfiny w leczeniu ran i owrzodzeń u pacjentów leczonych paliatywnie. [Online] 2021. https://www.farmakoekonomika.com.pl/mozliwosci-recepturowe-z-wykorzystaniem-morfiny-w-leczeniu-ran/.
- Ciabach Patrycja. Receptura.pl. Leki recepturowe stosowane na trudno gojące się rany. [Online] https://receptura.pl/leki-recepturowe-stosowane-na-trudno-gojace-sie-rany/.
- Moczko Renata. Profilaktyka przeciwodleżynowa Poradnik dla pacjentów i ich rodzin. [Online] https://www.wss.com.pl/images/Programy_edukacyjne/Profilaktyka_przeciwodle%C5%BCynowa._Poradnik_dla_pacjent%C3%B3w_i_ich_rodzin_.pdf.
