Podłoża maściowe istotnie wpływają na działanie preparatu i uwalnianie substancji leczniczej.
Nowoczesne podłoża maściowe
Lekobaza
Lekobaza to podłoże o właściwościach amfifilowych, które w swoim składzie zawiera emulgatory typu O/W, a także W/O. Ilość wody w Lekobazie wynosi około 40%. Jej liczba wodna wynosi ponad 300 – posiada praktycznie nieograniczoną zdolność wiązania wody, aż do utworzenia konsystencji mleczka. Stanowi ona bardzo dobre podłoże dla maści wielofazowych, jest również polecana do maści z witaminami.
Lekobaza lux
Lekobaza lux jest z kolei podłożem lipofilowym. Zaleca się ją w przypadku tworzenia emulsji W/O. Nie znaczy to jednak, że niemożliwe jest otrzymanie emulsji O/W. Lekobaza lux w swoim składzie zawiera 65% wody oczyszczonej, a także glicerol, przez co działa silniej nawilżająco niż tradycyjna Lekobaza. Poza tym w przeciwieństwie do Lekobazy jest trudno zmywalna wodą. Kolejną różnicę stanowi niska liczba wodna, wynosząca 10.
Hascobaza
Hascobaza to podłoże amfifilowe, które zawiera zarówno emulgatory O/W, jak i W/O oraz około 38% wody. Jest bardzo uniwersalnym surowcem, wykorzystywanym do sporządzania maści o działaniu nawilżającym, stosowanych w stanach zapalnych czy przy zmianach wysiękowych. Zdolność wiązania wody przez Hascobazę jest podobna do Lekobazy.
Pentravan
Pentravan to podłoże emulsyjne typu O/W o 62% zawartości wody i niskiej liczbie wodnej (20). Posiada on budowę liposomalną, jest ultranowoczesnym podłożem recepturowym. Jak zapewnia producent, zastosowany w podłożu kompleks liposomów może stanowić nośnik leków dostarczanych przez skórę do krążenia ogólnego. Ze względu na skład, Pentravan wykazuje również działanie łagodzące, nawilżające i ochronne. Wykorzystywany jest (głównie w Stanach Zjednoczonych) w preparatach będących alternatywą dla plastrów hormonalnych, a także znieczulających miejscowo i przeciwświądowych.
Osobny artykuł: Wpływ dodatkowych składników na liczbę wodną podłoża
Przykładowe recepty
Rp.
Hydrocortisoni 1,0
5% Sol. Lidocaini hydrochloridi 5,0
Lekobaza Lux ad 100,0
M.f. ung.
Rp.
Hydrocortisoni 0,25
Resorcinoli 1,0
Aq. Pur. 10,0
Lekobaza ad 50,0
M.f. ung.
Rp.
Acidi salicylici 1,0
Ureae 15,0
Vit. A liq. 0,4
Aq. Pur. 8,0
Lekobaza ad 50,0
M.f. ung.
Rp.
Acidi ascorbici 2,0
Aquae dest. q.s.
Pentravani ad 100,0
M.f. ung.
Czytaj także: Czy wiesz, że…? Lekobaza i Lekobaza LUX różnią się właściwościami
Literatura:
- Jachowicz R., Receptura apteczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Sznitowska M., Farmacja stosowana technologa postaci leku, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- https://aptekarski.com/artykul/lekobaza-wlasciwosci-i-mozliwosci-wykorzystania-podloza.
- https://galfarm.pl/baza-wiedzy/surowce/lekobaza-lux-apteczna/.
- https://www.ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/farmacja-polska/103/-/27175.
- https://akademiafagronu.pl/informacje/pentravan-ulotka/.
- Farmakopea Polska XI. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Warszawa 2017.
- https://receptura.pl/liczba-wodna-dostepnych-podloz-masciowych/.