Nowoczesne podłoża maściowe – porównanie

Maść jest półstałą postacią leku, która zawiera substancję leczniczą rozpuszczoną, zemulgowaną bądź zdyspergowaną w podłożu. Od lat w recepturze stosuje się różne podłoża maściowe. Rozwój nauki pozwolił jednak na stworzenie nowoczesnych baz o wysokiej trwałości i  pożądanych właściwościach fizykochemicznych.
Podłoża maściowe istotnie wpływają na działanie preparatu i uwalnianie substancji leczniczej (fot. Shutterstock).

Podłoża maściowe istotnie wpływają na działanie preparatu i uwalnianie substancji leczniczej.

Nowoczesne podłoża maściowe

Lekobaza

Lekobaza to podłoże o właściwościach amfifilowych, które w swoim składzie zawiera emulgatory typu O/W, a także W/O. Ilość wody w Lekobazie wynosi około 40%.  Jej liczba wodna wynosi ponad 300 – posiada praktycznie nieograniczoną zdolność wiązania wody, aż do utworzenia konsystencji mleczka. Stanowi ona bardzo dobre podłoże dla maści wielofazowych, jest również polecana do maści z witaminami.

Lekobaza lux

Lekobaza lux jest z kolei podłożem lipofilowym. Zaleca się ją w przypadku tworzenia emulsji W/O. Nie znaczy to jednak, że niemożliwe jest otrzymanie emulsji O/W. Lekobaza lux w swoim składzie zawiera 65% wody oczyszczonej, a także glicerol, przez co działa silniej nawilżająco niż tradycyjna Lekobaza. Poza tym w przeciwieństwie do Lekobazy jest trudno zmywalna wodą. Kolejną różnicę stanowi niska liczba wodna, wynosząca 10.

x

 

Hascobaza

Hascobaza to podłoże amfifilowe, które zawiera zarówno emulgatory O/W, jak i W/O oraz około 38% wody. Jest bardzo uniwersalnym surowcem, wykorzystywanym do sporządzania maści o działaniu nawilżającym, stosowanych w stanach zapalnych czy przy zmianach wysiękowych. Zdolność wiązania wody przez Hascobazę jest podobna do Lekobazy.

Pentravan

Pentravan to podłoże emulsyjne typu O/W o 62% zawartości wody i niskiej liczbie wodnej (20). Posiada on budowę liposomalną, jest ultranowoczesnym podłożem recepturowym. Jak zapewnia producent, zastosowany w podłożu kompleks liposomów może stanowić nośnik leków dostarczanych przez skórę do krążenia ogólnego. Ze względu na skład, Pentravan wykazuje również działanie łagodzące, nawilżające i ochronne. Wykorzystywany jest (głównie w Stanach Zjednoczonych) w preparatach będących alternatywą dla plastrów hormonalnych, a także znieczulających miejscowo i przeciwświądowych.

 Osobny artykuł: Wpływ dodatkowych składników na liczbę wodną podłoża

Przykładowe recepty

Rp.

Hydrocortisoni                                                 1,0

5% Sol. Lidocaini hydrochloridi                    5,0

Lekobaza Lux                                                  ad 100,0

M.f. ung.

 

Rp.

Hydrocortisoni                                                 0,25

Resorcinoli                                                       1,0

Aq. Pur.                                                             10,0

Lekobaza                                                          ad 50,0

M.f. ung.

 

Rp.

Acidi salicylici                                                  1,0

Ureae                                                                15,0

Vit. A liq.                                                           0,4

Aq. Pur.                                                             8,0

Lekobaza                                                          ad 50,0

M.f. ung.

 

Rp.

Acidi ascorbici                                                 2,0

Aquae dest.                                                     q.s.

Pentravani                                                        ad 100,0

M.f. ung.

Czytaj także: Czy wiesz, że…? Lekobaza i Lekobaza LUX różnią się właściwościami

Literatura:

  1. Jachowicz R., Receptura apteczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
  2. Sznitowska M., Farmacja stosowana technologa postaci leku, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
  3. https://aptekarski.com/artykul/lekobaza-wlasciwosci-i-mozliwosci-wykorzystania-podloza.
  4. https://galfarm.pl/baza-wiedzy/surowce/lekobaza-lux-apteczna/.
  5. https://www.ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/farmacja-polska/103/-/27175.
  6. https://akademiafagronu.pl/informacje/pentravan-ulotka/.
  7. Farmakopea Polska XI. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Warszawa 2017.
  8. https://receptura.pl/liczba-wodna-dostepnych-podloz-masciowych/.
logo