Substancje recepturowe w terapii hemoroidów

Czym są hemoroidy?

Hemoroidy to nadmiernie wypełnione, przekrwione i powiększone guzki krwawnicze. Powstają one, gdy wyniku zmienionego drenażu żylnego dochodzi do rozszerzenia splotu żylnego i tkanki łącznej oraz do wzrostu błony śluzowej odbytu. Co istotne, hemoroidy wywołują dyskomfort przejawiający się krwawieniem, świądem, pieczeniem, bolesnością oraz uczuciem niecałkowitego wypróżnienia [1,2].

Przyczyny hemoroidów

Występowanie hemoroidów może wynikać z:

nadwyrężenia podczas wypróżnień,
długiego czasu wypróżniania,
przewlekłej biegunki lub zaparć,
otyłości,
ciąży,
stosunku analnego,
diety ubogobłonnikowej,
regularnego dźwigania ciężarów [3].

Substancje recepturowe w farmakoterapii hemoroidów

Najczęściej w skład leków recepturowych stosowanych na hemoroidy wchodzą następujące substancje:

Zasadowy galusan bizmutu – działa adsorbująco i ściągająco. Kurczy naczynia krwionośne, zmniejsza i zatrzymuje krwawienia. Doodbytniczo stosowany jest w dawce jednorazowej 0,2-0,4 g, maksymalna dawka dobowa wynosi zaś 0,8 g [4,5].
Zasadowy azotan bizmutu – łagodzi stan zapalny, działa ściągająco i wysuszająco. Stosowany jest w stężeniach do 20% [5,6].
Węglan bizmutu – działa przeciwzapalnie i ściągająco [5,7].
Benzokaina – działa miejscowo znieczulająco, łagodzi ból. Jest stosowana zewnętrznie w stężeniach do 10% [5,8].
Lidokaina – podobnie jak benzokaina jest miejscowym anestetykiem. Aplikowana zewnętrznie w stężeniach do 3-4% [5].
Tetrakaina – wywiera działanie miejscowo znieczulające. Stosowana zewnętrznie w stężeniach do 1% [5].
Prokaina – działa miejscowo znieczulająco. Dodatkowo kurczy naczynia i zmniejsza krwawienie [5,9].

Osobny artykuł: Leki recepturowe o działaniu miejscowo znieczulającym

Tlenek cynku – zapewnia fizyczną barierę dla uszkodzonej skóry. Ponadto, tlenek cynku wykazuje właściwości ściągające, a także słabe przeciwbakteryjne. Stosowany w stężeniach 1-20% [5].
Tanina – działa ściągająco i przeciwbakteryjnie, a także tworzy ochronną warstwę, która chroni komórki. Stosowana w stężeniach do 10-20% [5, 10].
Rezorcynol – działa przeciwbakteryjnie i ściągająco. Stosowany jest w stężeniach 1-10% [5,11].
Prednizolon – działa przeciwzapalnie, ponadto zmniejsza obrzęk i przepuszczalność naczyń krwionośnych. Używany w stężeniach do 0,5% [5,12].
Hydrokortyzon – działa przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i przeciwświądowo. Stosowany w stężeniach do 2,5% [5,13].
Adrenalina – obkurcza naczynia krwionośne, przez co zmniejsza obrzęk i krwawienia [14].
Kwas borowy – działa słabo przeciwbakteryjnie, ściągająco i złuszczająco. Stosowany w stężeniach 1-10% [3,4].
Metronidazol – wywiera działanie przeciwpierwotniakowe oraz przeciwbakteryjnie wobec bakterii beztlenowych. Znajduje zastosowanie w nadkażeniach hemoroidów w stężeniach do 1% [5,11].
Neomycyna – leczy miejscowe zakażenia i zapobiega wtórnym nadkażeniom bakteryjnym. Stosowana zewnętrznie w stężeniach do 3% [5, 15].
Balsam peruwiański – działa odkażająco, przyśpiesza regenerację uszkodzonych tkanek, ponadto posiada również działanie przeciwzapalne. Stosowany w stężeniach 5-10% [5,11].
Ichtiol – działa słabo odkażająco, przeciwzapalnie, ściągająco, przeciwobrzękowo oraz ułatwia odprowadzanie ropy ze zmian skórnych. Stosowany w stężeniach 1-15% [5,11].