Receptura.pl > Najnowsze > Suszarka i loża z laminarnym nawiewem powietrza w aptecznej recepturze

Suszarka i loża z laminarnym nawiewem powietrza w aptecznej recepturze

aseptyka jałowość laminarny nawiew powietrza loża suszarka
Autor: Agata Zięba
Pomimo ogromnej ilości leków gotowych, farmaceuci często proszeni są o przygotowywanie preparatów recepturowych. Bardzo ważnym aspektem, wpływającym na późniejsze bezpieczeństwo stosowania takich medykamentów jest zachowanie odpowiedniej czystości mikrobiologicznej wykorzystywanych substancji i utensyliów.

W tym celu korzysta się z urządzeń, których zadaniem jest zapewnienie jałowości sprzętu, substancji czynnej i miejsca w którym lek jest przygotowywany.

Osobny artykuł: Surowce farmaceutyczne

Jałowość i aseptyka

Jałowością określamy stan, w którym w danym leku nieobecne są formy wegetatywne ani przetrwalnikowe drobnoustrojów. Wg. Farmakopei  wyroby medyczne i leki poddane procesowi wyjaławiania powinny posiadać poziom czystości mikrobiologicznej równy 10-6. Postępowanie, które pozwala na uzyskanie odpowiednio czystych (jałowych) leków, pomieszczeń czy utensyliów nazywane jest aseptyką.

Lekami recepturowymi, które muszą spełniać wymagania jałowości są:

  • preparaty przeznaczone do stosowania pozajelitowego,
  • preparaty do oczu,
  • preparaty stosowane na rozległe rany i oparzenia [1].

Sprawdź także: Kapsułkarka w aptecznej recepturze

Suszarka apteczna

Suszarka z wymuszonym przez wentylatory obiegiem powietrza, jest jednym z urządzeń które znajdują się w części recepturowej wielu aptek. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia (Dz.U. 2002 nr 171 poz. 1395) to urządzenie powinno stanowić element wyposażenia apteki ogólnodostępnej przygotowującej jałowe leki recepturowe oraz każdej apteki szpitalnej.

Z wykorzystaniem suszarek sterylizuje się narzędzia, opakowania, a w niektórych przypadkach nawet same substancje czynne wykorzystywane w recepturze. Wystawienie leków czy utensyliów na działanie suchego, gorącego powietrza o określonych parametrach, pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu czystości mikrobiologicznej [2].

Większość tego typu urządzeń wygląda podobnie – posiada obudowę wykonaną z blachy stalowej pokrytej lakierem. Wewnątrz zamontowana jest komora robocza z półkami. Ponadto, we wnętrzu urządzenia znajdują się grzałki i wentylator – umożliwia to utrzymanie równomiernego rozkładu temperatury, co korzystnie wpływa na penetrację czynnika wyjaławiającego [3].

Między innymi od sprawności  tego urządzenia zależy efektywność procesu wyjaławiania, co bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo przygotowywanych preparatów recepturowych. Z tego względu konieczne jest okresowe sprawdzanie suszarki pod kątem zachowywania ograniczanych normami parametrów wyjaławiania termicznego. Podczas takiej kontroli analizuje się czynniki : fizyczne (określające stan techniczny sterylizatora np. zdolność do utrzymania odpowiedniej temperatury), chemiczne (np. zmiana zabarwienia rurek Browna świadczy o osiągnięciu zaprogramowanych warunków) oraz biologiczne (np. wskazujące na usunięcie z wyjaławianego sprzętu drobnoustrojów) [4].

Należy pamiętać, że tego typu kontrole powinny być przeprowadzane co pół roku oraz każdorazowo po awariach suszarki lub sterylizatora. Dodatkowo, wyniki pomiarów muszą być przechowywane w formie pisemnej.

Osobny artykuł: Wagi stosowane w aptecznej recepturze

Loża z laminarnym przepływem powietrza

Loża z laminarnym przepływem powietrza powinna wchodzić w skład wyposażenia każdej z placówek aptecznych, w których przygotowuje się jałowe leki recepturowe [2]. Jest to urządzenie, które ma za zadanie stworzyć i utrzymać warunki aseptyczne w najbliższym otoczeniu wytwarzanego leku. Utrzymanie takich parametrów możliwe jest dzięki zachodzącemu niezaburzonemu przepływowi czystego (poddanego oczyszczaniu przez filtry HEPA) powietrza. W skład loży z laminarnym przepływem powietrza często wchodzi również lampa UV, której uruchomienie przed pracą pozwala dodatkowo wyjałowić przestrzeń roboczą komory [5]. Zgodnie z obowiązującymi normami, wewnątrz loży powinno być uzyskane środowisko w 99,99% wolne od zanieczyszczeń cząstkami o średnicy 0,3 mikrometra.

Urządzenie to również powinno być poddawane okresowym przeglądom, które pozwalają na sprawdzenie prawidłowości jego działania. W tym celu mierzy się i reguluje prędkość laminarnego przepływu powietrza, ponadto kontroluje się prawidłowe działanie zamontowanych w niej filtrów oczyszczających. Czas działania filtrów oraz badań technicznych komory określony jest przez jej producenta i zamieszczony w specyfikacji do niej dołączonej [6].

Piśmiennictwo:

logo