Czym dokładnie jest syrop prosty? Jaki ma skład i zastosowanie? Po odpowiedzi na te pytania zapraszam do lektury poniższego artykułu.

Czym jest syrop? – krótka charakterystyka postaci leku

Syropy zaliczane są do najstarszych, płynnych postaci leku. Pisane źródła historyczne dostarczają nam informacji na temat tego, w jaki sposób wykonywano je ponad kilkaset lat temu. Renesansowe syropy sporządzało się poprzez długotrwałe gotowanie surowców roślinnych (m.in. kwiatów czy owoców) w wodzie, winie lub occie. Warto podkreślić, że w tamtych czasach nie dodawało się do nich takiej ilości cukru czy miodu jak obecnie, przez co przygotowane roztwory charakteryzowała mniejsza trwałość [1].

Aktualna definicja syropów określa je jako roztwory wodne o słodkim smaku i lepkiej konsystencji, które zawierają co najmniej 45% sacharozy. Tak wysoka zawartość cukru pozwala nie tylko zamaskować nieprzyjemny smak niektórych substancji leczniczych. Jest również sposobem na przedłużenie trwałości gotowego produktu i działa osłaniająco, powlekająco na błony śluzowe [2].

Osobny artykuł: Zapomniane płynne postaci leków

Czym jest Sirupus simplex i gdzie go wykorzystujemy?

Sirupus simplex to dwuskładnikowa mieszanina, która z chemicznego punktu widzenia jest stężonym roztworem sacharozy. W przemyśle farmaceutycznym najczęściej wykorzystuje się go jako bazę do produkcji innych syropów oraz poprawy smaku leków płynnych, które zawierają w składzie np. substancje gorzkie. Warto podkreślić, że proces rozpuszczania substancji stałych w przygotowanym syropie prostym może być długotrwały i żmudny, dlatego zaleca się podgrzać rozpuszczalnik przed rozpoczęciem procedury. W niektórych przypadkach zalecane jest również wykorzystanie substancji zwiększających rozpuszczalność ciał stałych w syropach. Do takich substancji zaliczamy m.in. glicerol, glikol propylenowy i alkohol etylowy [3].

Oprócz oczywistego zastosowania, roztwory sacharozy wykorzystuje się również jako środki wiążące i utrzymujące wilgoć w procesie produkcji granulatów, tabletek oraz jako mieszaniny powlekające wykorzystywane w procesie drażetkowania.

Czytaj również: Leki recepturowe stosowane w leczeniu kaszlu

Jaki przygotować syrop prosty?

Sirupus simplex należy do syropów farmakopealnych. To oznacza, że dokładny skład tego roztworu określany jest przepisem zawartym w obowiązującej Farmakopei XI:

Wykonanie roztworu obejmuje rozpuszczenie na gorąco 64 g sacharozy w 36 g wody (na każde 100 g mieszaniny). Następnie przygotowany roztwór należy doprowadzić do wrzenia, przesączyć i uzupełnić wrzącą wodą do przepisanej objętości. Zaleca się by przygotowywany syrop utrzymywać w stanie wrzenia nie dłużej niż przez 2 minuty. Przegrzanie roztworu może doprowadzić do hydrolizy sacharozy [3].

Wystudzony roztwór można przenosić do jałowych butelek, które następnie sugeruje się szczelnie zamknąć. Jeśli zadecydujemy się na rozlanie do butelek gorącego roztworu, musimy pamiętać, by po wystudzeniu dokładnie przemieszać zawartość pojemników. Jest to działanie konieczne, które zapobiega rozwojowi bakterii w górnej części roztworu. Innym sposobem na ochronę przed rozwojem mikroorganizmów jest dodanie kilku kropli etanolu na powierzchnię syropu przed zamknięciem butelek.

Badaniem potwierdzającym jakość wytworzonego syropu jest określenie współczynnika załamania światła i skręcalność właściwą dla sporządzonej mieszaniny. Farmakopea określa, że gęstość syropu powinna mieścić się w zakresie 1,31–1,32 g/ml, a pH 6,5–7,5 [3, 4].

Czytaj również: Sacharoza – właściwości i zastosowanie

Receptury z wykorzystaniem syropu prostego

 Literatura:

1. Herbarz’, MARCIN SIENNIK, 1568.
2. R. A. Polskiego, ‘07.2015 – „Płynne postaci leku w renesansowym lecznictwie. Część trzecia.” – Aptekarz Polski’. http://www.aptekarzpolski.pl/2015/07/07-2015-plynne-postaci-leku-w-renesansowym-lecznictwie-czesc-trzecia/ (accessed May 23, 2020).
3. R. A. Polskiego, ‘Preparaty galenowe – roztwory wodne i etanolowe, syropy. – Aptekarz Polski’. http://www.aptekarzpolski.pl/2018/07/preparaty-galenowe-roztwory-wodne-i-etanolowe-syropy/ (accessed May 23, 2020).
4. Farmacja praktyczna – Renata Jachowicz, PZWL’, https://medbook.com.pl/ksiazka/pokaz/id/13912/tytul/farmacja-praktyczna-jachowicz-pzwl (accessed Oct. 20, 2019).