Trądzik – czy lek recepturowy może pomóc?

Trądzik wiąże się z pobudzaniem gruczołów łojowych do nadprodukcji sebum. Dodatkowo następuje zaczopowanie ujść mieszków włosowych złuszczającymi się komórkami naskórka, co tworzy tzw. zaskórniki. Następnie może dojść do stanu zapalnego w wyniku kolonizacji zaskórników przez bakterie Propionibacterium acnes, rozkładające sebum do wolnych kwasy tłuszczowych. Substancje te drażnią nabłonek pęcherzyka i wywołują odpowiedź zapalną, co sprzyja tworzeniu ropnych krost [1,2].

Trądzik – przyczyny

Do wystąpienia trądziku przyczyniają się zaburzenia hormonalne, nieprawidłowa praca gruczołów łojowych oraz gwałtowny wzrost bakterii. Te z kolei mogą być następstwem:

predyspozycji genetycznych,
okresu dojrzewania,
ciąży,
zespołu policystycznych jajników,
przyjmowania niektórych leków,
złego doboru kosmetyków,
nieprawidłowej diety lub nietolerancji pokarmowych [1,2].

Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane w infekcjach bakteryjnych skóry

Substancje recepturowe w leczeniu trądziku

W schorzeniach dermatologicznych związanych z trądzikiem często stosuje się leki recepturowe, zawierające w swoim składzie takie substancje, jak:

Siarka strącona (łac. Sulfur praecipitatum, Lac Sulfuris) – działa keratolitycznie i przeciwbakteryjnie w wyniku redukcji do siarkowodoru, toksycznego dla Propionibacterium acnes. Stosowana w stężeniach 5-30% [3,4].
Cynober, czerwony siarczek rtęci (łac. Hydrargyrum sulfuratum rubrum, Cinnabaris) – działa przeciwbakteryjnie, wysuszająco i hamuje powstawanie ropnych zmian. Stosowany zwykle w stężeniach 0,5–1%, a w przypadku past – do 2% [3,4].
Tlenek cynku (łac. Zinci oxydum) – działa poprzez zapewnienie fizycznej bariery, która zapobiega podrażnieniom skóry i pomaga leczyć uszkodzenia. Tlenek cynku wykazuje właściwości ściągające i wysuszające, a także słabe działanie przeciwbakteryjne. Stosowany w stężeniach 1-20% [4].
Ichtiol, ichtammol, ichtyol (łac. Ammonii bituminosulfonas) – działa słabo odkażająco, przeciwzapalnie, ściągająco, przeciwobrzękowo oraz ułatwia odprowadzanie ropy ze zmian skórnych. Używane stężenia to 1-15% [4,5].
Kwas borowy (łac. Acidum boricum) – działa słabo przeciwbakteryjnie, ściągająco i złuszczająco. Stosowany w stężeniach 1-10% [3,4].
Kwas salicylowy (łac. Acidum salicylicum) – działa keratolitycznie, odkażająco, i przeciwzapalnie. Wykorzystywane stężenia są zależne od zastosowania. W stężeniu 1-10% wykazuje działanie odkażające, zaś 10-20% – keratolityczne [3,4].
Witamina A, octan retinolu (łac. Vitaminum A, Retinoli acetas) – łagodzi stany zapalne, przyśpiesza gojenie skóry [6].
Rezorcynol, rezorcyna (łac. Resorcinolum) – działa przeciwbakteryjnie i złuszczająco. Zmniejsza wydzielanie łoju i odblokowuje gruczoły łojowe. Wykorzystywane stężenia to 1-10% [4,5].
Chloramfenikol, detreomycyna (łac. Chloramphenicolum, Detreomycinum) – odwracalnie wiąże się z podjednostką 50S rybosomu bakteryjnego i wybiórczo hamuje aktywność enzymu peptydylotransferazy, przez co blokuje syntezę białek. Stosowany zewnętrznie w stężeniach do 2% [4,7].
Erytromycyna (łac. Erythromycinum) – to antybiotyk bakteriostatyczny z grupy makrolidów. Blokuje syntezę białek bakteryjnych wskutek odwracalnego wiązania z podjednostką 50S rybosomu, co zaburza proces wydłużania łańcucha polipeptydowego. Stosowany zewnętrznie w stężeniach do 2% [4,8].