Omeprazol – krótka powtórka
Omeprazol należy do inhibitorów pompy protonowej. Blokuje on nieodwracalnie ATP-azę K+/H+ w komórkach okładzinowych, co powoduje zmniejszenie wydzielania jonów wodorowych do światła żołądka. Konsekwencją tego jest podwyższenie pH soku żołądkowego.
Omeprazol działa hamująco niezależnie od tego, czy dochodzi do stymulowania wydzielania kwasu żołądkowego, czy nie. Działanie to znalazło zastosowanie w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, chorobie refluksowej, niestrawności spowodowanej wydzielaniem kwasu oraz zakażeniach bakterią Helicobacter pylori.
Jak wykonać proszki z omeprazolem?
Przede wszystkim dostępne leki gotowe z omeprazolem to kapsułki oraz tabletki dojelitowe, zawierające peletki z otoczką dojelitową. Wykonując proszki z leku gotowego zawierającego omeprazol, należy pamiętać, aby nie rozcierać peletek. Sporządzenie proszków polega na rozważeniu odpowiedniej ilości peletek zawartych w kapsułkach do kolejnych opłatków. Omeprazol jest wrażliwy na działanie kwasów, w związku z tym pozbawienie go otoczki dojelitowej spowodowałoby unieczynnienie substancji.
Osobny artykuł: Proszki z naltreksonem – czym jest terapia LDN?
Zastosowanie zawiesiny z omeprazolem
Pomimo że dostępność preparatów z omeprazolem zarówno na receptę jak i OTC w Polsce jest spora, istnieją grupy pacjentów, które nie są w stanie skorzystać z leku w postaci kapsułek czy tabletek. Jedną z tych grup są pacjenci pediatryczni, którzy potrzebują niższych dawek omeprazolu oraz formy, w której łatwiej będzie ją podać. Z racji tego, że peletek zawierających omeprazol nie można żuć ani gryźć, proszki dzielone nie rozwiązują problemu podawania niskich dawek dla małych dzieci. Zawiesina sprawdza się także u osób, dla których konieczne jest podanie leku za pomocą sondy. Z kolei podanie dożylne pantoprazolu skutkuje słabszym działaniem ochronnym na śluzówkę żołądka niż omeprazol w postaci doustnej. W związku z tym zawiesina z omeprazolem znajduje również zastosowanie u pacjentów intensywnej terapii.
W jakim celu dodajemy wodorowęglan sodu?
Przygotowując zawiesinę, największym wyzwaniem jest zabezpieczenie omeprazolu przed szkodliwym działaniem środowiska kwasowego. W tym celu stosuje się dodatek wodorowęglanu sodu, który powoduje podwyższenie pH soku żołądkowego dzięki swojemu działaniu alkalizującemu. Przy sporządzaniu zawiesiny z omeprazolem w przeciwieństwie do proszków dzielonych rozcieramy w moździerzu peletki zawierające substancję czynną. Przed ten zabieg pozbywamy się otoczki dojelitowej, w związku z tym dodatek wodorowęglanu sodu lub innej substancji alkalizującej jest niezbędny.
Osobny artykuł: Pasta cynkowa i ditranol bez kwasu salicylowego – jak się to skończy?
Zawiesina z omeprazolem – przykładowe recepty
Rp.
Omeprazolum 280 mg
Natrium bicarbonicum 5,88
Aqua ad 70,0
D.S. 2 x 2,5 ml
M.f. susp.
Rp.
Helicid 100 mg
8,4% Sol. natrii bicarbonici ad 50,0
M.f. susp.
D.S. 1 x 2 ml
Bibliografia:
- Przypadki off label use i orphan drugs w recepturze aptecznej. Część 2. Stałe postaci leku. A. Redliński. Farm Pol, 2013, 69(1): 3-18.
- Tworzenie zawiesin z gotowych doustnych postaci leku jako sposób na personalizację farmakoterapii dostosowanej do wieku pacjenta. N. Faron. Farm Pol, 2018, 74 (4): 254-259.
