Co jest przyczyną pieluszkowego zapalenia skóry i jakie są zauważalne objawy?
PZS to stan zapalny skóry w miejscu jej kontaktu z pieluszką. Przyczyny są wieloczynnikowe i mają charakter złożony. Do najważniejszych możemy zaliczyć:
- Zbyt długi kontakt z wilgocią na skutek mokrej pieluchy, która odpowiedzialna jest za wystąpienie zjawiska okluzji i maceracji przez co zmienia się naturalna funkcja ochronna skóry.
- Przewlekłe podrażnianie przez pieluszkę skóry przyczyniające się do powstania mechanicznych stanów zapalnych przede wszystkim w obszarze wewnętrznej powierzchni ud, pośladków, pasa.
- Zasadowe pH moczu oraz obecność zakażeń dróg moczowych.
- Długotrwała antybiotykoterapia.
- Uczulenie – tak zwany alergiczny wyprysk pieluszkowy wywołany kontaktem alergenów zawartych w pieluszce ze skórą.
- Niewłaściwa pielęgnacja okolicy pieluszkowej.
- Występowanie chorób przebiegających z biegunką, ponieważ w takim kale obserwuje się zwiększoną ilość enzymów trawiennych.
Pierwszym objawem pieluszkowego zapalenia skóry są zauważalne zaczerwienienia oraz łuszczenie naskórka. Postępujący stan zapalny prowadzi do rozwoju obrzęku w zaczerwienionych miejscach, niekiedy powstają grudki, pęcherzyki czy nadżerki. Często opisanym wyżej zmianom towarzyszy świąd skóry lub powiększenie grudek, krostki co świadczy o dodatkowym zakażeniu drożdżakami.
Sprawdź też: Leki recepturowe o działaniu miejscowo znieczulającym
Rozpoznanie PZS
Rozpoznanie oparte jest na obserwacji zmian skórnych, które wystąpiły w miejscu przylegania pieluszki. Dodatkowo lekarz przeprowadza badania mikologiczne lub naskórkowe testy płatkowe aby zdiagnozować przyczynę.
Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane w atopowym zapaleniu skóry
Jakie leki recepturowe
Na rynku farmaceutycznym istnieje wiele preparatów pomagających zmniejszyć objawy lub dyskomfort podczas przebiegu zapalenia. Szczególnie zaleca się stosowanie tłustych preparatów najczęściej maści i kremów zawierających w swym składzie: lanolinę, białą wazelinę, alantoinę, dekspanteol, witaminę A,D, E i F, niewielkie ilości tlenku cynku. Wazelina i lanolina tworzą barierę ochronną lecz mogą przyczyniać się do nasilania zjawiska okluzji. Stosowanie gliceryny prowadzi do nawilżenia skóry oraz wykorzystywane są jej właściwości emulgujące. Profilaktyczne stosowanie preparatów z tlenkiem cynku jest sprawą sporną. Z jednej strony tworzy on warstwę ochronną i zabezpiecza przed działaniem wilgoci a także działa antyseptycznie i przeciwzapalnie. Jednak często wchodzi w skład pasty, która bardzo szczelnie przylega do skóry i może powodować podrażnienia. Najpopularniejszą maścią jest tak zwana maść pośladkowa bądź pieluszkowa. Sprawdzona i bezpieczna dla noworodków, niemowląt i małych dzieci, używana na odparzenia.
Rp.
Lanolini
Vaselini albi
Paraffini liq.
Aquae aa ad 100.0
M.f. ung.
D.S. Miejscowo na skórę, nałożyć cienką warstwę
Ważne by nie dodawać do niej kwasu borowego, gdyż nie jest on substancją, która może być stosowana u dzieci poniżej 3. roku życia.
Inne przykłady preparatów zwilżających i natłuszczających skórę:
Rp.
Aquae dest. 40,0
Ung. Cholesteroli ad 100,0
M.f. cremor
D.S. na skórę 2x dziennie
Rp.
Paraffini liquidi 10, 0
Aquae dest.
Eucerini aa ad 100, 0
M.f.cremor
W przypadku zaobserwowania silnych stanów zapalnych lekarz zaleca użycie glikokortykosteroidów, o działaniu przeciwzapalnym. Dostępne są maści zawierające hydrokortyzon lub prednizolon w małych stężeniach. Dodatkowo występujące zakażenie skóry drożdżakami lub bakteriami wymaga zastosowania miejscowych preparatów przeciwdrobnoustrojowych o czym decyduje lekarz prowadzący. W lekach recepturowych do takich substancji zaliczamy mocznik, kwas salicylowy czy roztwory siarczanu miedzi.
Zobacz także: Maść cholesterolowa
Bibliografia:
1. Łosik M., Pieluszkowe zapalenia skóry i inne odparzenia u niemowląt, Postępy neonatologii, 2018;24(2).
2. Wilmont A., Doboszyńska A., Pieluszkowe zapalenie skóry u dzieci, Pediatr Med Rodz 2012, 8 (3), p. 272-274.
3. https://receptura.pl/2019/03/18/atopowe-zapalenie-skory/.
4. http://www.aptekarzpolski.pl/2012/07/06-2012-zwiazki-cynku-stosowane-w-recepturze-aptecznej/.
5. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/61801,pieluszkowe-zapalenie-skory.
