Leki recepturowe stosowane w infekcjach bakteryjnych skóry

Mimo zwiększonej dostępności do środków pozwalających utrzymać higienę i poprawy warunków bytowych liczba infekcji bakteryjnych skóry utrzymuje się na stałym poziomie od lat. Związane jest to z występowaniem warunków sprzyjających rozwojowi drobnoustrojów. Oto kilka przykładów leków recepturowych, które mogą być pomocne w zwalczaniu infekcji bakteryjnych skóry…

Choroby bakteryjne skóry to schorzenia, w których czynnikiem odpowiedzialnym za ich powstanie są bakterie. Zdrowa skóra stanowi niezwykłą barierę ochronną przed zagrożeniami otaczającego nas świata. Naskórek – zewnętrzna warstwa zapewnia obronę przed patogenami dzięki obecności defensyn, białek pełniących rolę naturalnych antybiotyków. Ponadto odpowiednie pH zapobiega namnażaniu się bakterii niewchodzących w skład mikroflory stałej bądź przejściowej skóry.

Wśród skórnych infekcji bakteryjnych skóry można wymienić piodermie wywołane przez paciorkowce, gronkowce, drobnoustroje Gram ujemne czy takie choroby jak różyca, łupież rumieniowaty, promienica, liszajec zakaźny.

Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane w chorobach jamy ustnej

Przykłady infekcji skóry wywołanych przez bakterie

Gronkowiec złocisty należy do bakterii, które wytwarzają substancje odpowiedzialne za powstanie objawów zakażenia: hemolizyny, enterotoksyny, eksfoliatyny. Miejscem, gdzie zauważalne są zmiany to gruczoły potowe, łojowe oraz mieszki włosowe. Do jednych z najczęstszych schorzeń powodowanych przez ten drobnoustrój można zaliczyć liszajec.  Jednym z pierwszych objawów jest czerwona grudka przekształcająca się w kilka godzin w rumień z obecnością pęcherzy, które szybko pękają. Towarzyszy temu uczucie pieczenia. Liszajec zakaźny to ostra choroba bakteryjna często występująca u dzieci. W jej przebiegu dochodzi do powstawania pękających pęcherzy. Zmiany widoczne są w okolicy ust i nosa.

Czyrak to stan zapalny mieszka włosowego i jego otoczenia, w którym dochodzi do obumarcia i rozpadu tkanek wokół mieszka. Tworzący się guz oddziela się od skóry pozostawiając w niej ubytek. Zmiana skórna powstaje w przeciągu kilku dni i charakteryzuje się bolesnością.

Różyca spowodowana jest przez bezpośrednie zakażenie poprzez spożycie surowego mięsa, ryb. Stąd też zmiany skórne zauważalne są w okolicy palców bądź dłoni. Na początku pojawia się obrzęk i rumień w miejscu kontaktu następnie szerzy się obwodowo, nie wywołując żadnych objawów ogólnych.

Sprawdź także: Leki recepturowe stosowane do ucha

Częstą chorobą skóry jest łupież rumieniowy. Charakteryzuje się powstawaniem rumieniowego ogniska występującego w fałdach skórnych, najczęściej są to pachwiny, pachy bądź przestrzenie międzypalcowe. Rozpoznanie choroby wymaga konieczności analizy przez lekarza dermatologa, a nieleczony może utrzymywać się latami.

Actinomyces israeli to naturalnie bytujący w jamie ustnej człowieka drobnoustrój. W wyniku urazy błony śluzowej może przenikać głębiej wywołując promienicę. Powoduje to wystąpienie zmian skórnych na twarzy i szyi. W początkowym stadium przyjmuje postać zapalnych guzków, które ulegają rozpadowi, tworzące kanały uchodzące na powierzchni skóry. Pojawia się wydzielina ropna zawierająca ziarenka o żółtej barwie.  Dodatkowo zauważalne są objawy ogólne takie jak szczękościsk, gorączka i inne objawy grypopochodne.

Czytaj również: Leki recepturowe stosowane w łuszczycy

Rozpoznanie i wykorzystanie w leczeniu leków recepturowych

Rozpoznanie bakteryjnej infekcji skórnej opiera się na obrazie klinicznym diagnozowanego przez lekarza dermatologa. Czasami konieczne jest wykonanie posiewu ze skóry bądź antybiogramu, gdy zaobserwuje się brak skuteczności leczenia. Schorzenia wywołane przez gronkowca złocistego zazwyczaj wymagają jedynie leczenia miejscowego, natomiast te, które powstały za sprawą paciorkowców powinny zawierać antybiotyk o działaniu ogólnym. Dodatkowo nieodłącznym elementem są maści, kremy bądź roztwory stosowane miejscowo na skórę, które zawierają antybiotyki, glikokortykosteroidy, substancje osuszające i przynoszące ulgę w przypadku podrażnienia lub świądu.

Poniżej przykłady kilku recept zawierających leki recepturowe, które mogą być stosowane w leczeniu wyżej wspomnianych schorzeń:

Rp.

Zinci sulfatis                7, 0

Aquae dest.                 23, 0

Vaselini hydrophylici  ad 100,0

M.f. Ung.

Wskazanie: Bakteryjne stany skóry z łojotokiem

 

Rp.

Bismuthi subcarbonatis            20,0

Ol.Lini                                           10,0

4% sol. Natrii tetraboratis      20,0

Vaselinum flavum                     10,0

Lanolinum                            ad 100,0

M.f.ung

Wskazanie: Odparzenia skóry, przewlekłe stany zapalne skóry

 

Rp.

1% sol. Argenti colloidale       500,0

M.f.sol

 

Wskazanie: uaktywnienie zakażeń gronkowcowych.

Rp.

Prodermini                              20,0

Sulpf.ppt.                                   5,0

Oleum ricini                           20,0

Eucerini                           ad 100,0

M.f.ung.

Wskazanie: Wypryski, łupież, liszaje, grzybice

 

Rp.

Picis liquidae Pini

Sulfuris ppt.                 aa        5,0

Pastae Zinci                ad        100,0

M.f.pastae

 

Dziegieć sosnowy ma działanie antyseptyczne, przeciwświądowe, miejscowo znieczulające. Stosowany jest przeciwpasożytniczo zaś w wysokich stężeniach keratolitycznie. Ponadto znalazł zastosowanie w nużycy, infekcjach skóry wywołanych drożdżakami i ziarenkowcami, liszajami, nadmiernym łojotoku czy trądziku pospolitym. W połączeniu z siarką i pastą cynkową otrzymuje się preparat przeciwgrzybiczy, przeciwbakteryjny oraz wysuszający.

Rp.

Ammonii bituminosulfonas    10,0

Lanolinum                                  45,0

M.f.ung

Maść ichtiolowa znana jest ze swojego działania ściągającego i słabo przeciwbakteryjnego. Przepisywana jest  do stosowania na skórę w wypryskach, czyraczności oraz trądziku.

Osobny artykuł: Ichtiol

Maści z antybiotykami

 Rp.

Bismuthi subnitrici                  20,0

Gentamycini                                1,0

Vaselini hydropfyllici      ad 100,0

 

Rp.

Detreomycini                          2,0

Ac. Salicylici                            5,0

Vit. A liq.                                  4,0

Urea                                         8,0

Aqua destill.                           20,0

3% sol. Ac. Borici                  20,0

Eucerini                           ad 100,0

M.f.ung

 

Rp.

Gentamycini                           0,3

1% sol. Ac. Borici                    40,0

Eucerini

Lanolini                       aa ad   100,0

M.f.ung

 

Rp.

Ung. Nystatini              150 000 000 j./10,0

M.f.ung

D.S. Maść na skórę

 

Rp.

Nystatini                                 5 000 000 j.

Vit. A                                          gtt. 5

3% Sol. Acidi borici                 10,0

Eucerini

Vaselini albi                aa ad   30,0

M.f.ung

D.S. Maść na skórę

 

Rp.

Neomycini sulfatis                  0,5

Ung. Allatoini orig.                 30,0

M.f.ung

D.S. Zewnętrznie na twarz

Zobacz też:

Bibliografia:

  1. Krówczyński L., Jachowicz R., Ćwiczenia z receptury, 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
  2. Ruszkowska L., Choroby bakteryjne skóry obraz kliniczny i leczenie, 2015, VOL 25 NR 8’15 (291), lekwpolsce.pl.
  3. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/73199,choroby-bakteryjne-skory
  4. https://receptura.pl/typ/masci.
logo