Uspokajające leki recepturowe

W dzisiejszych czasach, każdy z nas narażony jest na stres. Coraz więcej osób uskarża się na poddenerwowanie, problemy z koncentracją czy bezsenność. Z tego typu dolegliwościami bardzo szybko i skutecznie radzi sobie wiele preparatów dostępnych w aptece.
leki uspokajające

Wśród całej gamy gotowych środków znajdziemy również leki recepturowe, które świetnie sprawdzą się w tej sytuacji. Z racji, że receptura apteczna staje się mocno zapomnianym aspektem działalności farmaceuty postanowiliśmy przybliżyć Państwu temat leków recepturowych, które stosowane mogą być ze względu na właściwości uspokajające.

Osobny artykuł: Leki recepturowe o działaniu miejscowo znieczulającym

Gotowe leki uspokajające

Wśród anksjolityków, dostępnych w aptekach znaleźć możemy preparaty zawierające substancje z grupy benzodiazepin, barbituranów, antagonistów receptorów serotoninergicznych (5HT1A) czy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Mechanizm działania tych leków związany jest głównie z nasileniem przewodnictwa hamującego kwasu
gamma-aminomasłowego (GABA) w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN) lub zahamowaniem degradacji monoamin w szczelinie synaptycznej [1]. Niestety przyjmowanie większości leków zaliczanych do wyżej wymienionych grup wiąże się z występowaniem działań niepożądanych. Do takich efektów zaliczyć możemy: senność, potęgowanie problemów z koncentracją, apatię. Długotrwałe przyjmowanie może prowadzić do powstania zależności fizycznej, a po nagłym zaprzestaniu przyjmowania- objawów odstawiennych. Należy pamiętać, że pacjenci uzależnieni od tego typu preparatów powinni poddać się nadzorowanej detoksykacji, w trakcie której stopniowo zmniejszana będzie dawka przyjmowanych preparatów uspokajających.

Sprawdź także:

Receptura apteczna

W recepturze aptecznej można odnaleźć wiele połączeń, które sprawdzają się w terapii dolegliwości na tle nerwowym. W powszechnie stosowanych składach przewija się kilka znanych z działania uspakajającego substancji i surowców, do których zaliczyć możemy m.in.:

  • Mieszaninę bromku sodu, bromku amonu i bromku potasu (sól Erlenmayera) – składniki w mniejszych dawkach odpowiadają za wywołanie działania uspakajającego. Ich mechanizm działania związany jest z wypieraniem jonów chlorkowych z komórek (w szczególności neuronów). Efektem tego jest zakłócenie funkcjonowania układu nerwowego. Warto pamiętać, że połączenie bromków jest już rzadko stosowane, nawet w dawkach terapeutycznych może powodować wystąpienie działań niepożądanych [1].
  • Pochodne kwasu barbiturowego – mimo, że o substancjach z tej grupy słyszy się coraz rzadziej, w mieszankach łagodzących zszargane nerwy ciągle stosowany jest fenobarbital. Coraz rzadsze wykorzystanie pochodnych kwasu barbiturowego związane jest z ich wysokim potencjałem uzależniającym, powodowaniem licznych interakcji oraz niskim indeksem terapeutycznym [1].
  • Tinctura hyperici (nalewka z dziurawca) – większe dawki alkoholowych wyciągów z Hypericum perforatum L. wykazują działanie antydepresyjne, łagodzące nerwy. Obecnie uważa się, że za takie działanie surowca odpowiedzialna jest zawarte w nim hiperycyna i ksantony. Minusem stosowania tej nalewki jest zwiększenie wrażliwości skóry na promienie UV oraz możliwość wystąpienia interakcji w przypadku gdy pacjent przyjmuje jednocześnie inne preparaty np. antykoncepcyjne czy przeciwzakrzepowe [2], [3].
  • Tinctura valerianae (nalewka z kozłka) – wyciągi z korzenia kozłka są przetworami, którym przypisuje się typowe działanie tłumiące stany emocjonalne w OUN. Uznawane są za bezpieczne i nieuzależniające preparaty, których stosowanie nie upośledza w znacznym stopniu zdolności kognitywnych. Mówi się, że mechanizm działania uspakajającego zawdzięczany jest wpływaniu na przewodnictwo GABA-ergiczne zawartych w surowcu związków irydoidowych [4].

Przykładowe leki recepturowe o działaniu uspakajającym [5]

Rp.
Phenobarbitali natrici
Codeini phosphatisaa 0,85
Metamizoli natrici 20,00
Valerianae tinct.40,0
Neospasmini50,00
Aquaead 250,00
M.f.mixt. 
D.S. 3*dziennie łyżeczkę 

 

Rp.
Sal. Erlenmayeri
Luminali Natriiaa 0,85
Neospasmini20,00
Aq. dest.40,0
M.f. sol.50,00

 

Rp.
Sal. Erlenmeyeri
Tinct. Adonidis vernalis
Tinct. Convallariae maialis
Tinct. Crataegi
Tinct. Valerianaeaa 10,0
Luminali natrii0,3
Novalgini4,0
Aqua destill.20,0
Neospasminiad 250,0
M.f. mixt. 
D.S. 2 x dziennie łyżka stołowa

 

Rp.
Phenobarbitali natrici0,09
Lactosi0,2
M.f. pulv.
D.t.d. No 20
D.S. 3 razy dziennie proszek

 

Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane w dermatozach z silnym świądem

Bibliografia:

[1] W. Kostowski, Z. Herman „Farmakologia – podstawy farmakoterapii”, PZWL, Warszawa 2004, wyd 3.

[2] ‘Hyperici herba czyli Ziele dziurawca’. [Online]. Dostęp: http://www.farmakognozjaonline.pl/baz_suro/baza.php?jezyk=&klasa=herba&id=36. [Data: 13-Jun-2019].

[3] J. Barnes, L. A. Anderson, and J. D. Phillipson, ‘St John’s wort (Hypericum perforatum L.): a review of its chemistry, pharmacology and clinical properties’, J. Pharm. Pharmacol., vol. 53, no. 5, pp. 583–600, 2001.

[4] ‘Valerianae radix czyli Korzeń kozłka’. [Online]. Dostęp: http://www.farmakognozjaonline.pl/baz_suro/baza.php?jezyk=&klasa=radix&id=75. [Data: 13-Jun-2019].

[5]  Jachowicz R.: Receptura apteczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010.

logo