Wymagania stawiane pomieszczeniom aptecznym
Powierzchnia podstawowa apteki szpitalnej, a także apteki ogólnodostępnej nie może być mniejsza niż 80 m2. Dopuszcza się, aby w aptekach ogólnodostępnych zlokalizowanych w miejscowościach liczących do 1500 mieszkańców oraz na terenach wiejskich powierzchnia podstawowa była nie mniejsza niż 60 m2. Miejsce do sporządzania leków należy wydzielić spośród pozostałych pomieszczeń apteki. Jego powierzchnia musi być dostosowana do wymagań wynikających z przeznaczenia oraz umożliwiać utrzymanie odpowiedniej czystości. Pomieszczenia apteki przeznaczone na izbę recepturową, izbę do sporządzania produktów homeopatycznych i zmywalnię muszą posiadać odpowiednią wentylacje, która zapewni minimum 2-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Receptura powinna być również wyposażona w urządzenia eliminujące nadmierne nasłonecznienie, co pozwala na prawidłowe sporządzenie danej postaci leku.
Osobny artykuł: Kapsułkarka w aptecznej recepturze
Podstawowe wyposażenie receptury
Meble oraz urządzenia, które muszą znajdować się na wyposażeniu aptecznej receptury:
- stół kryty tworzywem łatwo zmywalnym, odpornym na chemikalia;
- szafy magazynowe zamykane lub regały, a także łatwo zmywalne podesty;
- szafy lub kasety przeznaczone do przechowywania środków odurzających i substancji psychotropowych zabezpieczone zgodnie z przepisami;
- termometry i higrometry we wszystkich pomieszczeniach, w których przechowuje się lub sporządza produkty lecznicze oraz przechowuje się wyroby medyczne;
- loża recepturowa kryta tworzywem łatwo zmywalnym, odpornym na chemikalia;
- wagi wielozakresowe, których parametry określają konkretne przepisy (są dostępne różne typy wag elektronicznych przydatnych w pracy recepturowej, zazwyczaj o maksymalnym obciążeniu wynoszącym 50-1000g);
- aparat do otrzymywania wody oczyszczonej z odpowiednio zabezpieczonym odbieralnikiem, jeżeli apteka wytwarza wodę oczyszczoną;
- szkło do przygotowywania leków recepturowych;
- naczynia i utensylia recepturowe, odpowiednio oznakowane, służące do przygotowywania leków recepturowych, z wydzieleniem naczyń i utensyliów dla środków z grupy bardzo silnie działających.
Do sporządzania leku recepturowego i aptecznego należy używać utensyliów oraz urządzeń do tego przeznaczonych. Sprzęt taki musi charakteryzować się odpowiednią jakością. Powinien być wykonanych z materiałów, które nie wchodzą w reakcje ze składnikami leku. Wszystkie naczynia i urządzenia należy przechowywać w sposób zapobiegający ich zanieczyszczeniu. Dodatkowo wyposażenie receptury należy okresowo kontrolować pod względem prawidłowości działania.
Jeżeli apteka sporządza leki w warunkach aseptycznych, to podstawowe jej wyposażenie stanowią ponadto: loża z nawiewem laminarnym do przygotowywania leków w warunkach aseptycznych, umieszczona w oddzielnym pomieszczeniu lub izbie recepturowej oraz sterylizator. Aptekę, w której sporządzane są produkty homeopatyczne wyposaża się ponadto w aparaturę umożliwiającą wykonywanie tych produktów w określonych postaciach farmakopealnych.
Sprawdź także: Suszarka i loża z laminarnym nawiewem powietrza w aptecznej recepturze
Receptura szpitalna
Podstawowe wyposażenie pokoju recepturowego w aptece szpitalnej stanowią sprzęty wymienione wcześniej, a także:
- loża do sporządzania leków w warunkach aseptycznych;
- stół laboratoryjny;
- digestorium;
- autoklaw;
- sterylizator;
- aparatura do rozpuszczania, sączenia i rozlewania kropli ocznych oraz do sporządzania innych leków jałowych.
Jeżeli w aptece szpitalnej sporządzane są leki do żywienia pozajelitowego i dojelitowego, leki cytostatyczne, koncentraty do hemodializy i dializy dootrzewnowej lub płyny infuzyjne aptekę należy ponadto wyposażyć w aparaturę służącą do przygotowania tych postaci leku.
Osobny artykuł: Kontrola jałowości leków
Bibliografia:
- Ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki.
- Jachowicz R., Receptura apteczna, PZWL, Warszawa 2015, wyd.3 uaktualnione i rozszerzone.
