Receptura.pl > Najnowsze > 5 urządzeń ułatwiających wykonanie leków recepturowych

5 urządzeń ułatwiających wykonanie leków recepturowych

drukarka etykiet kapsułkarka unguator waga
Autor: Agata Zięba
Wykonywanie leków recepturowych od zawsze kojarzyło się ze żmudnym, czasochłonnym zajęciem. Postęp technologiczny przyczynił się do znacznego zautomatyzowania tej dziedziny. Obecnie dostępne urządzenia sprawiają, że jesteśmy w stanie wydajniej gospodarować czasem oraz przygotowywać leki bezpieczniejsze dla pacjenta.
Leki gotowe (fot. Shutterrtock).

Zapraszamy do lektury artykułu na temat tego, jakie urządzenia zrewolucjonizowały recepturę apteczną.

  1. Unguator

Urządzenie służy do dokładnego mieszania składników leku recepturowego. Z jego pomocą można w łatwiejszy sposób przygotować wiele postaci leku, w tym m.in. maści, kremy, globulki oraz czopki. Wprowadzenie miksera aptecznego do powszechnego użytku zastąpiło m.in. długotrwałe kręcenie maści w moździerzu, topienie podłoża czopkowego w parownicy na łaźni wodnej. Dodatkowo ogromną zaletą unguatora jest fakt, że można dostosować intensywność i czas mieszania do potrzeb przygotowywanego leku.

Ponadto po ustawieniu odpowiednich parametrów mieszanie odbywa się bez konieczności ingerencji człowieka, co pozwala nam wygospodarować czas na inne obowiązki apteczne. Przygotowane z wykorzystaniem opisywanego urządzenia preparaty mają lepsze właściwości niż te sporządzane ręcznie oraz od razu wykonywane są w pojemnikach (tubach), w których będą wydawane pacjentom [1, 3].

Warto podkreślić, że mikser apteczny nie posiada możliwości mikronizowania substancji krystalicznej, dlatego sporządzając leki zawierające tego typu związki, należy pamiętać o zmikronizowaniu ich przed wprowadzeniem do tuby [1].

Osobny artykuł: Lek apteczny – definicja i zastosowanie w praktyce

  1. Waga apteczna

Waga jest niezbędnym elementem pokoju recepturowego. Z jej pomocą możliwe jest dokładne odważenie składników wykorzystywanych w procesie produkcyjnym. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu używano wag szalkowych, które były dość uciążliwe w obsłudze i wykonywane za ich pomocą pomiary charakteryzowały się małą dokładnością i precyzją. Wprowadzenie wag elektronicznych mocno zrewolucjonizowało recepturę [4]. Aktualnie w aptece możemy wykorzystywać dwa rodzaje wag, tj. wagi proszkowe charakteryzujące się większą dokładnością pomiarów oraz wagi tarowe, które służą do odważania substancji o większej masie [5].

Warto wspomnieć, że większość dostępnych na rynku wag posiada wbudowane aplikacje, które ułatwiają pracę za drugim stołem. Do takich programów możemy zaliczyć m.in. funkcję sumowania składników oraz „sporządzania receptur”, która wyświetla informacje na temat tego, jaki surowiec i w jakiej ilości należy odważyć do sporządzenia konkretnego leku [6].

Sprawdź także: Jak dbać o apteczne wagi?

Doskonalenie dostępnych na rynku wag przyczynia się do coraz większej automatyzacji pracy. Dzięki temu możliwe będzie dokładniejsze odważanie surowców recepturowych. Takie działanie przełoży się na zwiększenie bezpieczeństwa tworzonych preparatów i zmniejszenie strat surowców podczas procesu produkcyjnego.

  1. Kapsułkarka

Kapsułkarka to urządzenie przydatne w procesie przygotowywania proszków doustnych, które wyparło proces ręcznego nasypywania substancji do otoczek skrobiowych czy elementów kapsułki. Z pomocą kapsułkarki możemy w łatwiejszy i szybszy sposób przygotować lek w takiej postaci.

Niewątpliwą zaletą sprzętu jest możliwość dokładnego dozowania proszku, co przekłada się na większe bezpieczeństwo stosowania takiej postaci leku. Dodatkowo kapsułkarka pozwala zachować czyste warunki wykonania leku oraz zapewnia odpowiedni wygląd formy końcowej [7]. Niestety ze względu na wysoką cenę jest do ciągle dość rzadko spotykane urządzenie.

  1. Systemy oczyszczające wodę

Systemy oczyszczające wodę są rzadko spotykanym wyposażeniem aptek. Tego typy urządzenia pozwalają na usunięcie z wody pitnej jonów i innych substancji na drodze destylacji, wymiany jonowej lub odwróconej osmozy. Uzyskany w wyniku tego procesu rozpuszczalnik musi spełniać wymagania farmakopealne stawiane wodzie oczyszczonej (Aqua purificata). Gotowy produkt może zostać wykorzystany do przygotowywania leków recepturowych [8].

Czytaj również: Woda w recepturze aptecznej

Niewątpliwą zaletą tego urządzenia jest możliwość szybkiego przygotowania wody oczyszczonej w ilości wykorzystywanej w aptece. Jednak przy korzystaniu z tego typu urządzeń należy pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu odbieralnika, tak by zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia rozpuszczalnika. Ponadto wytworzona woda oczyszczona musi spełniać wymagania dodatkowe dotyczące jałowości oraz musi być przechowywana w specjalnych naczyniach o pojemności nie większej niż 1000 ml, zapewniających jałowość przez ok. 16 godz. po otwarciu [9].

  1. Drukarka etykiet

Drukarka do etykiet jest dość popularnym narzędziem, które większość z nas kojarzy z procesem metkowania produktów leczniczych i kosmetyków. Jednak przygotowywanie cenówek i drukowanie kodów kreskowych to tylko jedno z wielu z wielu zastosowań tego urządzenia. Po pobraniu odpowiedniego oprogramowania może zostać użyta do tworzenia naklejek na leki recepturowe zawierających napisy „zmieszać przed użyciem” czy „przechowywać w chłodnym miejscu”. Ponadto z jej pomocą możemy drukować etykiety na leki recepturowe zawierające m.in. skład preparatu oraz dane pacjenta [10].

Drukarka do etykiet nie jest urządzeniem, które przeznaczone jest wyłącznie do stosowania w recepturze aptecznej, jednak stanowi dobry przykład tego, jak w kreatywny sposób można wykorzystać dostępny sprzęt, zaoszczędzić czas i usprawnić pracę.

 Osobny artykuł: Kontrola jałowości leków

 

Literatura:

  1. R. A. Polskiego, ‘03.2015 – „Apteczne oblicza mechanizacji – unguator.” – Aptekarz Polski’. http://www.aptekarzpolski.pl/2015/03/03-2015-apteczne-oblicza-mechanizacji-unguator/ (accessed Mar. 15, 2020).
  2. ‘FARMAKOGNOZJA ONLINE’. http://www.farmakognozjaonline.pl/index.php?podstrona=artyku1 (accessed May 25, 2019).
  3. ‘Nowoczesna receptura’, nazdrowie.pl, May 14, 2010. https://nazdrowie.pl/artykul/informacje/nowoczesna-receptura/ (accessed Apr. 09, 2020).
  4. A. K. SOFF, ‘Receptura.pl’, Receptura.pl. https://receptura.pl/niezgodnosci-recepturowe/ (accessed Oct. 03, 2019).
  5. ‘Wagi apteczne – legalizacja – co należy wiedzieć-którą kupić?’, Receptura apteczna, Nov. 26, 2016. https://receptura.edu.pl/wagi-apteczne/ (accessed Apr. 09, 2020).
  6. R. A. Polskiego, ‘Aplikacje wagowe wykorzystywane podczas sporządzania receptur w aptece. – Aptekarz Polski’. http://www.aptekarzpolski.pl/2018/01/aplikacje-wagowe-wykorzystywane-podczas-sporzadzania-receptur-w-aptece/ (accessed Apr. 09, 2020).
  7. R. A. Polskiego, ‘Kapsułkarka ręczna w recepturze aptecznej. – Aptekarz Polski’. http://www.aptekarzpolski.pl/2018/03/kapsulkarka-reczna-w-recepturze-aptecznej (accessed Apr. 09, 2020).
  8. receptura.edu.pl, ‘Wyposażenie receptury aptecznej’, Receptura apteczna, Apr. 18, 2016. https://receptura.edu.pl/wyposazenie-receptury/ (accessed Apr. 14, 2020).
  9. ‘Jak kontrolować wodę oczyszczoną w recepturze aptecznej?’, mgr.farm. https://mgr.farm/aktualnosci/jak-kontrolowac-wode-oczyszczona-w-recepturze-aptecznej/ (accessed Apr. 14, 2020).
  10. ‘Drukarka etykiet w recepturze aptecznej’, mgr.farm. https://mgr.farm/opinie/drukarka-etykiet-w-recepturze-aptecznej/ (accessed Apr. 09, 2020).
logo