Unguator – czy to tylko mechaniczne mieszadło?

Nie da się ukryć, że Unguator to takie bardziej rozbudowane mieszadło mechaniczne. Taka jest jego podstawowa rola i taką też ma ono spełniać w aptecznej recepturze. W błędzie jest jednak ten, kto nie widzi w tym urządzeniu czegoś więcej…
Pomimo faktu, że w polskich aptekach Unguatory pojawiły się stosunkowo niedawno, to prace nad jego pierwowzorem rozpoczęły się już w 1960 roku. Przewodził im niemiecki farmaceuta – Albrecht Konietzko. Jego wysiłek poskutkował tym, że w 1994 roku mikser apteczny uzyskał patent jako urządzenie do produkcji maści farmaceutycznych bezpośrednio, w zamkniętym środowisku. Od tamtego czasu następuje ciągły postęp technologiczny w zakresie funkcjonalności i efektywności poszczególnych Unguatorów. Ma to na celu ułatwienie pracy farmaceutom za drugim stołem.

Osobny artykuł: Historia i przyszłość receptury aptecznej

Odpowiadają na pytanie zawarte w śródtytule – Unguator nie jest tylko mechanicznym mieszadłem. Przede wszystkim dlatego, że służy jako pomoc farmaceutom w procesie wykonywania leków magistralnych. Musi zatem spełniać określone wymagania, a także charakteryzować się bezbłędnością i powtarzalnością procesów. To sprawia, że Unguator to urządzenie wysoce specjalistyczne oraz wymagające odpowiedniej wiedzy i umiejętności farmaceuty.

Jakie korzyści uzyskuje apteka dzięki zastosowaniu Unguatora?

Głównym i nadrzędnym celem Unguatora jest ułatwienie i przyśpieszenie pracy farmaceucie, wykonującemu leki magistralne – zwłaszcza te w postaci maści. Standardowe i tradycyjne postępowanie opiera się na wykonywaniu półstałych postaci leku przy pomocy moździerza i pistla. Ta metoda obarczona jest jednak kilkoma wadami: wymaga użycia nierzadko sporej siły, nie należy do najczystszych technik wytwarzania leków magistralnych, nie gwarantuje idealnej powtarzalności procesów, a przy braku doświadczenia może prowadzić do strat niektórych składników lub podłoża. Zupełnie inaczej wygląda to w kontekście Unguatora.

Unguator zapewnia łatwe i przyjemne wykonywanie leków magistralnych w postaci maści (ale i nie tylko maści). Proces sporządzania leku recepturowego opiera się tak naprawdę na wprowadzeniu poszczególnych składników aktywnych i odpowiedniego podłoża do wnętrza określonej tuby. Wypełnioną składnikami tubę zaopatruje się we właściwe mieszadło i łączy z Unguatorem. Następnie pozostaje już tylko wybrać właściwą prędkość i czas mieszania i… gotowe!

Dużą zaletą pracy z Unguatorem jest fakt, że opakowanie „robocze” jest zwykle opakowaniem końcowym, dostarczanym pacjentowi. Ogranicza to znacząco ryzyko niepotrzebnych zanieczyszczeń sporządzanego leku, a także zmniejsza ryzyko powstawania ewentualnych strat w wyniku przenoszenia leku z moździerza do opakowania końcowego.

Czytaj również: Jak zapewnić właściwą trwałość leku recepturowego stosowanego na skórę?

Mówisz Unguator – myślisz tuba, końcówki, mieszadła…

Biorąc pod uwagę praktyczne aspekty pracy z Unguatorem nie można zapominać o niezbędnych akcesoriach, bez których wykonanie najprostszego leku magistralnego będzie po prostu niemożliwe. Jednym z takich elementów są tuby, czyli opakowania służące zarówno do wykonania preparatu, jak również będące opakowaniem końcowym.
Tuby dostępne są w różnych pojemnościach, co pozwala dopasować ich rozmiar do ilości sporządzanego leku magistralnego. Im bardziej zbliżona jest wielkość tuby do ilości danego leku, tym lepiej i efektywniej zachodzi proces sporządzania danego preparatu farmaceutycznego. Co więcej – odpowiednio dobrana tuba pozwala na łatwiejsze korzystanie z niej przez pacjenta.
Dostępne obecnie tuby mogą być zaopatrzone w wyspecjalizowane końcówki, ułatwiające aplikację leku – w szczególności do trudno dostępnych miejsc lub w przypadku konieczności aplikacji małej ilości leku. Innowacyjne rozwiązania pozwalają nawet na odmierzenie konkretnej ilości danego leku (maści). Pomocne są wówczas końcówki dozujące lub tzw. exactDose – umożliwiająca dozowanie dokładnie 0,5 ml maści lub żelu na skórę. Aplikator taki dostępny jest m.in. w ofercie firmy Galfarm.

Rozwój systemu

Nowoczesne akcesoria do Unguatorów to także będące efektem wieloletnich badań i obserwacji mieszadła, o konkretnej budowie i kształcie. Przykładem mogą być m.in. mieszadła typu Gako, dostępne u producenta firmy Galfarm pod adresem https://galfarm.pl/gako-unguator/mieszadla. Przewaga tego typu mieszadeł nad innymi wynika z obecności 3x większej ilości łopatek. Pozwala to na efektywniejszy kontakt mieszadła z zawartością tuby, co sprzyja lepszej mikronizacji i lepszemu mieszaniu danego preparatu.

Unguator – czy mamy jakiś wybór?

Wydawać by się mogło, że Unguator to proste urządzenie, bez specjalistycznych funkcji i właściwości. Okazuje się jednak, że funkcjonalność mechanicznego mieszadła może być niezwykle złożona.
Pod względem specyfikacji Unguatory mogą różnić się m.in.:

• Wielkością dopuszczalnych dla danego urządzenia tub – Gako Unguator może obsługiwać tuby do 500 ml lub przy bardziej złożonym produkcie – do 2000 ml.
• Ilością możliwych prędkości mieszania – Gako Unguator Basic dysponuje aż 10-cioma prędkościami mieszania.
• Obecnością paneli dotykowych ułatwiających obsługę urządzenia.

Budowa i funkcjonalność Unguatora pozwala na ustawienie odpowiedniego czasu mieszania, który pozwoli na otrzymanie jednorodnej i homogennej postaci leku. Bardziej złożone Unguatory (jak np. Gako Unguator Pro II) dysponują możliwością bezpośredniego podłączenia do komputera bądź drukarki – co pozwala na zapisywanie i utrwalanie przebiegu procesu sporządzania leku recepturowego. Co więcej – ten typ Unguatora może być obsługiwany zdalnie za pomocą specjalnej usługi Gako (https://galfarm.pl/gako-unguator/gako-unguator-pro-ii/).
Na uwagę w Unguatorach Gako zasługuje fakt obecności innowacyjnego rozwiązania w postaci szybkozłączki. Mechanizm ten pozwala w szybki, prosty i wygodny sposób przyłączyć tubę wraz z mieszadłem do samego Unguatora – bez konieczności mozolnego montowania całego zestawu ze sobą.

Podsumowanie

Jak widać zatem Unguator może być nowoczesnym i innowacyjnym rozwiązaniem, wspierającym i przyśpieszającym pracę farmaceuty w warunkach receptury aptecznej. Biorąc pod uwagę ciągły brak czasu, jaki towarzyszy pracy w aptece, możliwość jego zaoszczędzenia to ciekawa i warta przemyślenia propozycja. Zwłaszcza że praca z Unguatorem to wyższa powtarzalność i większa dokładność w wykonywaniu leków magistralnych.
Odpowiadając zatem na pytanie zawarte w tytule tej publikacji – współczesna apteka co prawda według prawa może funkcjonować bez Unguatora, ale biorąc pod uwagę możliwą oszczędność czasu i większą efektywność w kontekście wykonywania leków magistralnych apteka powinna zaopatrzyć się w Unguator. Wszak został on wynaleziony przez farmaceutę!

Osobny artykuł: Jak zoptymalizować koszty związane z prowadzeniem receptury?

Literatura:

1. Apteczne oblicza mechanizacji – unguator, Krzysztof Kołodziejczyk, Michał J. Nachajski, Aptekarz Polski, marzec 2015, nr 103/81 online
2. Praktyczna instrukcja użycia Unguatora, Łukasz Ejsmont, Farmakognozja online
3. https://unguator.com/company
4. https://galfarm.pl/gako-unguator/
5. Doskonalenie metod sporządzania leku recepturowego, Aldona Maciejewska, Krzysztof Niwiński, Bartosz Jaworski, Renata Jachowicz, Farm Pol, 2017, 73(12): 746-753
6. Technologia sporządzania maści i czopków z zastosowaniem Unguatora, Andrzej Jankowski, Małgorzata Gadomska-Nowak, Sosnowiec 2004