Większe opakowania surowców – zalety
Oszczędność NFZ
Małe opakowania surowców znacznie podwyższają cenę leku recepturowego, a co za tym idzie – zwiększają koszt refundacji przez NFZ. We wspomnianym raporcie porównano wartość leków sporządzonych przy użyciu różnej wielkości opakowań surowców farmaceutycznych. Pod lupę wzięto leki magistralne ze stosunkowo drogim surowcem – azotanem srebra. Przyjrzano się ponad 1000 receptom, w których wykorzystano po 5 g tej substancji. Gdy przy sporządzaniu leków używano opakowań 0,5- i 1-gramowych, 1 g azotanu srebra kosztował średnio 120 zł. Z kolei gdy apteki wykorzystywały jedynie pojemniki 5-gramowe, cena ta zmniejszała się ponad trzykrotnie [1].
Osobny artykuł: Wycena leku recepturowego – najczęściej popełniane błędy
Zastosowanie większych opakowań umożliwiłoby znaczną oszczędność, a uzyskane w ten sposób fundusze mogłyby zostać przeznaczone na refundację innych leków. Na przykład, gdyby we wspomnianych receptach zastosowano jedynie 5-gramowe opakowania azotanu srebra, można byłoby zaoszczędzić 180 tys. zł. Jest to równowartość:
- 71 opakowań Pulmozyme, stosowanego w terapii mukowiscydozy lub
- 1 096 opakowań lakozamidu 200 mg, stosowanego w terapii padaczki lub
- 187 fiolek infliksymabu 100 mg, stosowanego w terapii choroby Leśniowskiego-Crohna czy zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa [1].
Usprawnienia związane z mniejszą ilością pojemników
Użycie dużych opakowań pozwala na oszczędność nie tylko pieniędzy, ale i czasu. Odważenie surowca z dużego opakowania jest często znacznie szybsze niż przygotowanie, sprawdzenie i otwarcie wielu małych pudełek. Ponadto, stosowanie dużych pojemników to mniejsza ilość produktów przy przyjmowaniu dostawy czy kontroli stanów magazynowych.
Mniejsze opakowania surowców – zalety
Wybór nie jest jednak prosty, ponieważ ze stosowania małych pojemników płyną inne korzyści.
Jałowość i czystość mikrobiologiczna
Możliwość skorzystania z małych opakowań okazuje się niezwykle cenna w przypadku surowców, których nie jesteśmy w stanie wyjałowić w aptece. Sięgnięcie po małe pojemniki z jałową substancją i zużycie ich zaraz po otwarciu zapewnia odpowiednią czystość mikrobiologiczną, wymaganą dla danego leku magistralnego.
Sprawdź również: Wyjaławianie masła kakaowego – metody oraz zastosowanie
Ochrona substancji przed czynnikami zewnętrznymi
Przechowywanie surowców recepturowych w małych, nieotwartych pojemnikach zapewnia lepszą ochronę przed działaniem światła, wilgoci i powietrza.
Warto wspomnieć, że substancje szczególnie wrażliwe na działanie światła to:
- benzokaina,
- chloramfenikol,
- erytromycyna,
- hydrokortyzon,
- kwas salicylowy,
- mleczan etakrydyny,
- nystatyna,
- prednizolon,
- siarczan neomycyny,
- sulfonamidy,
- fiolet krystaliczny.
Z kolei na działanie wilgoci wrażliwe są:
- azotan sodu,
- bromek amonu,
- bromek sodu,
- chlorek wapnia,
- jodek sodu [2,3].
Osobny artykuł: „Chronić od światła” – jakich leków dotyczy?
Mniejsze ryzyko przeterminowania surowca
Zakup mniejszych ilości surowców pozwala na uniknięcie ich przeterminowania, szczególnie w przypadku rzadko stosowanych substancji. Upłynięcie daty ważności i powiązana z tym konieczność utylizacji surowca wiążą się ze znacznymi stratami. Apteki, broniąc się przed tym, nie mają pełnej bazy surowcowej. Nie chcą też zamawiać substancji pod pacjenta, kiedy istnieje ryzyko, że reszta surowca się przeterminuje. Co równie ważne, generowanie odpadów substancji leczniczych nie jest obojętne dla środowiska naturalnego.
Podsumowując, przy wyborze rozmiaru opakowań surowców recepturowych należy rozważyć zalety i wady różnych wielkości. Chociaż stosowanie dużych pojemników jest korzystniejsze z punktu widzenia NFZ, mniejsze pudełka pozwalają na dostarczenie pacjentowi leku o wyższej jakości. Ograniczają one również straty aptek, co sprawia, że receptura jest nadal opłacalna.
Osobny artykuł: Jak zoptymalizować koszty związane z prowadzeniem receptury?
Literatura:
- Narodowy Fundusz Zdrowia, Rynek leków recepturowych w Polsce, Warszawa, grudzień 2020.
- Internet: https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/opakowania-lekow-recepturowych-i-aptecznych, dostęp 18.08.20.
- Sznitowska M. Farmacja stosowana technologia postaci leku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2017.
